Het gevaar voor bos- en heidebranden hangt nauw samen met het weer. Ais het lange tijd niet regent en heel warm is droogt de natuur verder uit en kan gemakkelijk brand ontstaan. Veel branden ontstaan door onvoorzichtigheid van de mensen met vuur maar ook een blikseminslag kan een brand veroorzaken.
De wind kan het vuur flink aanwakkeren en in een bepaalde richting verspreiden. Het vuur kan zich soms met een snelheid van 25 km/uur uitbreiden. In gebieden met bergen en zee kan het vuur zich heel grillig voortplanten door lokale winden van zee of vanaf de hellingen.

De verandering van het klimaat leidt in het gebied van de Middellandse Zee tot verdere uitdroging en daarmee neemt het gevaar voor bosbranden toe.

Voor het inschatten van het brandgevaar worden modelberekeningen uitgevoerd waarbij diverse meteorologische gegevens worden gebruikt. Vanuit vliegtuigen en door middel van satellieten is men tegenwoordig goed in staat om de branden in kaart te brengen, zodat ze zo effectief mogelijk bestreden kunnen worden.