Voorjaar
Na de winter is het voorjaar in aantocht. Dat voorjaar breekt steeds vroeger aan.
Datum
De lente of het voorjaar breekt na de winter aan op het moment dat de dag weer net zo lang is als de nacht. Dit moment heet ook de equinox of we nachtevening.
Het woord 'Lente' komt van lengen: het moment waarop de dagen langer worden dan de nachten.
Dit jaar wordt het op 20 maart officieel voorjaar. In 2011 wordt het op 21 maart voorjaar voor het laatst deze eeuw. Tot 2044 wordt het elk jaar op 20 maart voorjaar en in de decennia daarna valt de eerste lentedag op 20 of op 19 maart.
Dat het voorjaar steeds vroeger valt, komt doordat het 'echte', astronomische jaar iets korter is dan het kalenderjaar inclusief eens in de vier jaar de schrikkeldag. De schrikkeldag duurt eigenlijk iets te lang. Daarom wordt in 2100 de schrikkeldag overgeslagen. Vanaf die datum zal het voorjaar weer veelal op 21 maart vallen.
De meteorologische lente, die niets anders is dan een afspraak tussen meteorologen, loopt elk jaar van 1 maart tot; juni. De afgelopen 50 jaar zijn sneeuwklokjes gemiddeld 22 dagen eerder gaan bloeien, speenkruid 20 dagen, pinksterbloemen 14 dagen en koekoeksbloemen 9 dagen eerder.
Dieren
'In mei leggen alle vogels een ei, behalve de koekoek/kwartel en de griet (grutto)/spriet (kwartelkoning), die leggen dan hun ei niet:
Blauwe reigers en aalscholvers leggen hun eieren soms al in februari.
Veel andere soorten leggen hun ei in maart of april.
De afgelopen jaren werd het eerste kievitsei gemiddeld rond 10 maart gevonden. In de jaren 50 was dat rond 20 maart.
Zangvogels leggen hun eieren tegenwoordig 10 dagen eerder dan 25 jaar geleden.
Kippen leggen het hele jaar door eieren omdat deze van oorsprong tropische dieren niet gevoelig zijn voor seizoensinvloeden.
Temperatuur
Van de 10 zachtste lentes sinds 1901 vielen er 9 na 1990.
Van de 38 hittegolven sinds 1901 vielen era geheel of gedeeltelijk in het voorjaar.
De zachtste lente van de afgelopen eeuw was die van 2007. De gemiddelde temperatuur bedroeg 2,8 graden Celsius hoger dan normaal. De op een na zachtste lente was die van 2009. toen was het 1,9 graden warmer dan het langjarig gemiddelde.
In de eerste helft van de 19e eeuw waren de lentes gemiddeld 1,8 graden warmer dan in de 20e eeuw.
Van de 5 zonnigste lentes sinds 1901 vielen er 3 na 2000.
Lentefeest·
Bijna alle Europese volkeren kennen al duizenden jaren een lentefeest. Deze feesten werden meestal gevierd op de lente-equinox of op de eerste volle maan daarna.
In Noord-West Europa heette het lentefeest feest veelal 'Ostara', 'Eostre' of 'Eastre', naar de gelijknamige Germaanse godin van de dageraad. In het Engels en Duits Is het woord voor Pasen (Easter en Oster) hiervan afgeleid. Ostara is verwant aan 'Oosten', waar de zon opgaat.
Eieren waren voor de komst van het Christendom al geliefde symbol en om de komst van het voorjaar mee te vieren.
De paasvuren, die in Duitsland en in mindere mate in Oost-Nederland populair zijn, symboliseren het verdrijven van de donkere winter en de komst . van het licht.
Lentekriebels
Voorjaarsmoeheid of lentedip is een algemeen, niet nader omschreven gevoel van moeheid en lusteloosheid.
Jaarlijks heeft 3 tot 5 procent van de bevolking ernstig last van een winter- of voorjaarsdip. Vrouwen hebben 4 keer zo vaak last van een winter- of voorjaarsdip als mannen.
Pasen
Het woord 'Pasen' komt van het Joodse 'Pesach'. Bij het aanbreken van de lente werd door de joden ritueel een lam geslacht.
Bij de Christenen werd het lam symbolisch vervangen door Jezus.
Net als bij de joden en de heidenen wordt de datum van het Christelijke Pasen bepaald door de maan. Pasen valt op de eerste zondag na de eerste volle maan na het aanbreken van de astronomische lente.
Pasen valt op zijn vroegst op 22 maart en op zijn laatst op 25 april.
De komst van de lente werd in Nederland vroeger gevierd met het binnenhaten van een in het groen geklede jongen of jonge man, de Wildeman. In Engeland heette hij de Green Man.
Voorjaarsschoonmaak
Een op de drie huishoudens houdt een jaarlijkse voorjaarsschoonmaak. Van de huishoudens waar de gemiddelde leef· tijd van de hoofdbewoners onder de 35 ligt, houdt bijna de helft in het voorjaar een grote schoonmaak.
Vroeger waren er speciale 'schoonmaakgerechten': maaltijden die snel klaar zijn, zodat de huisvrouw al haar tijd kon besteden aan het reinigen van het huis.
|