Van de zonnestraling die door onze dampkring heen prikt, bereikt maar de helft ook echt het aardoppervlak. Ongeveer 30 procent wordt teruggekaatst (door de atmosfeer of door wolken). En bijna 20 procent wordt geabsorbeerd (door gassen in de atmosfeer). Hoe warm het ergens precies wordt, hangt af van een aantal factoren: de afstand tot de evenaar (hoe dichterbij, hoe warmer), de mate van luchtvervuiling (die houdt warmte vast) en het soort oppervlak (donkere stukken zoals bos en asfalt absorberen straling, lichte stukken zoals sneeuw en ijs kaatsen straling terug) en de afstand van de aarde tot de zon (welk seizoen het op dat moment is op de plaats waar je je bevindt).
De diameter van de zon is 1,4 miljoen kilometer. Dat is 109 keer de diameter van de aarde.
Het wordt echt steeds warmer, we weten dat in Nederland in de jaren 90 0,8 graden warmer was dan gemiddeld over 1961-1990 gemeten.
De jaargemiddelde temperatuur steeg van 9,4 naar 10,2 graden.
Waarom wordt het is sommige gebieden wel tropisch warm en een eind verderop niet.
De situatie van de grond op dat moment maakt veel uit. Gaat het om een relatief lage en natte bodem die veel water verdampt (kost energie, geeft afkoeling) zoals Ruurlo of gaat het om een kurkdroge grond die veel Hoger ligt zoals Haaksbergen. Droge grond warmt namelijk veel sneller op dan natte grond.
Zwarteboltemperatuur (Globe temperature)
De zwarte boltemperatuur meet men met een zwarte bolthermometer. Dat is een klassieke thermometer die men in een rubberen dop steekt die op zijn beurt in een koperen bol met een diameter van 15 cm wordt gestoken die mat zwart is geverfd. Het reservoir van de thermometer wordt in het centrum van de bol geplaatst. Is een maat voor de door mensen ervaren temperatuur ten gevolge van warmtestraling. De zwartebol temperatuur is de temperatuur die een zwarte bol zou moeten hebben om dezelfde warmte uitwisseling met de omgeving te hebben als een menselijke lichaam in gelijke omstandigheden.
Natteboltemperatuur (Wet Bulb Temperature)
Om de thermometer is een nat kousje geplaatst en omdat het water verdampt koelt de thermometer
Is de laagste temperatuur die een nat voorwerp, dat zich in een luchtstroom bevindt, krijgt ten gevolge van het verdampen van het aanklevende water.
Hoe hoger de relatieve vochtigheid van de lucht is des te minder verdamping en hoe hoger de “natte bol” temperatuur. Het is dus een indicatie van de luchtvochtigheid.
De natteboltemperatuur wordt veel gebruikt om een "ervaringstemperatuur" bij warmte te beschrijven. Een mens houdt het lichaam koel door zweten en bij warm weer zal de huid dus vochtig zijn.
Wet Bulb Globe Temperature (WBGT)
Aan de hand van zwarteboltemperatuur, natteboltemperatuur en de buitenluchttemperatuur kan de WGBT-index bepaald worden.
De is een indicator voor de kans op hittestress.
De WBGT is een gewogen gemiddelde van de globetemperatuur, de luchttemperatuur en de natteboltemperatuur.
Tnb = natteboltemperatuur
Tz = zwarteboltemperatuur
T = luchttemperatuur
WBGT = 0,7 Tnb + 0,3 Tz (zonder zonnestraling);
WBGT = 0,7 Tnb + 0,2 Tz + 0,1 T (met zonnestraling).
Etabolisme klasse, Referentiewaarde WBGT
0 Rust, 32C
1 lichte arbeid, 29C
2 gemiddelde arbeid, 26C
3 zware arbeid, 23C
4 zeer zware arbeid, 20C
|