VWK-bijeenkomst regio Oost op 7 januari 2016

Op 7 januari was het weer de eerste VWK-bijeenkomst van regio-Oost bij RTV-Oost in Hengelo (Overijssel). 13 personen waren aanwezig en na een lange rit door de regen en vele files van Rotterdam naar Hengelo schoof Andre Ibbelings nog net op tijd aan.
Na het traditionele bekend Twents kwartiertje, en de ook al weer traditionele Nieuwjaarstraktatie van Tonny op ‘Vegter’s Rolletjes' gevuld met heerlijke slagroom’ opende Auke Hoekstra, mede voorzitter Regio Oost, de avond.

Auke had weer een interessante agenda opgesteld voor de avond met twee sprekers. Maar door de uitloop kwam er maar een aan bod. Otto komt volgende keer weer aan de beurt.
Door het slechte weer in het Noorden en Noordoosten van ons land, die week met veel ijzel en code rood en oranje, waren enkele VWK-leden uit die richting, begrijpelijkerwijze niet aanwezig. Deze ijzel zorgde op zondag 3 januari in menig Twentse huiskamer voor knipperende lampen. Veroorzaakt door de (van ijzel voorziene) dansende hoogspanningskabels in het Noorden van het land.

Het gebruikelijke rondje
Met zijn allen waren wij het er over eens dat December 2015 veel te zacht maar ook te nat is verlopen maar dit geld eigenlijk voor heel Europa.
Ook Losser had een warm 2015 met minder warme dagen dan gebruikelijk is maar wel een hittegolf van 37.4°C op 2 juli. Ook kon Losser 43 warmte records noteren over 2015 waarvan de meeste in de november en december maanden.
Carl kwam met de opmerking dat december 2015 met afstand het maandrecord met 2°C verbeterde. Het viel hem op dat over de laatste 15 jaar voor elke maand de records bijgesteld konden worden behalve voor de maanden mei en juni. Deze twee maanden hebben nog stok oude records. Bij Wilco kwam de minimum temperatuur in december zelfs hoger te liggen dan wat voor de maanden oktober en november gebruikelijk is. Hij vond het verschil, de afgelopen dagen tussen Haaksbergen en Hardenberg opmerkelijk. In Haaksbergen temperaturen boven +2°C en in Hardenberg temperaturen onder -2°C op hetzelfde tijdstip. In de Lutte bracht 2015 een warmterecord tot stand van 37.7°C. Die dag was het heet met heel veel zon. Door de ijzel was het in de Lutte de eerste week van 2016 ook spekglad geworden. November werd zelfs de natste maand sinds 1944.

In Haaksbergen heeft de Decemberlente ook zijn sporen achtergelaten en is de natuur de kluts behoorlijk kwijt. Eind december stond de dwergkwee-haag volledig in bloei met rode bloemen. Normaal bloeit deze plant in maart. Ook de bijen vlogen en kwamen zelfs terug met stuifmeel. Het vervelende van de warme november en december maand is dat de fruitbomen niet in winterrust zijn gekomen en de knoppen alweer beginnen te zwellen. Bij een te strenge vorst wordt het in 2016 dan weinig appels, peren, kersen en pruimen plukken. Op 6 januari de eerste ijsdag in Haaksbergen sinds 11 maart 2013.
Otto kwam met een triest verhaal. Zijn Drone, voorzien van een klein weerstationnetje, is op 17 december weggevlogen. Als je op een hoogte van 400m met een 20km/uur snelle Drone tegen een windkracht-7 in wilt vliegen wil deze nog wel eens van de gewenste richting afwijken. Met als gevolg Lost-Drone. In koor werd er even gezongen ‘Die zien wij nooit meer... terug’. Helaas heeft Otto de Drone niet meer terug gevonden. Andre kwam nog met een tip om over te stappen op een met helium gevulde ballon met een gevuld bekertje met elektronica om weermetingen op grote hoogte uit te voeren. Door de elektronica is de ballon met beker altijd weer terug te vinden. Otto nodigde ons uit voor de opening van zijn buienfototentoonstelling ‘my Rain Family’ in boekhandel Broekhuis in Enschede komende 20 februari om 14:30 uur. De opening wordt verricht door Ton ten Hove.

Ronnie heeft zijn project ‘Neerslagmeter 2015’ afgerond en het viel hem op dat de regenmeters met een Tippet-Bucket systeem niet altijd even betrouwbaar zijn. Een uitgebreid verslag kunt u vinden op zijn website. Ga dan vervolgens naar ‘Project neerslagmeter 2015’
Martin vond de ijzel situatie van de eerste week dit jaar bijzonder lastig om een goede weersverwachting te geven voor enkele dagen vooruit. Bij Edwin in Süddorf (Duitsland) was er de eerste week ook sprake van een dikke ijslaag met de eerste 3 ijsdagen voor dit jaar. Auke kwam met een leuk mopje over de winterse speldenprik deze eerste week van 2016.

Enkele Twentse VWK-leden zijn afgelopen december ook aanwezig geweest bij MeteoGroup Weerwoorddag2015 met interessante onderwerpen over de klimaatverandering in relatie tot extreem weer. In het kort komt het erop neer: ‘Klimaatverandering en nu ?’. Ook kwam aan de orde dat 2015 (wereldwijd) het warmste jaar ooit is geworden maar dat 2016 waarschijnlijk alle records gaat verbreken. Blijft even afwachten maar over 1 jaartje weten wij het zeker.

Presentaties
De prestatie werd dit keer verzorgd door Andre Ibbelings en ging over het VwkWeb, richtlijnen en het project: Sylphide. Op dit moment zijn er al meer dan 45 stations die aan dit project meedoen. Het project is uitgebreid met schitterende visuele weergave in de vorm van kaarten en grafieken allemaal terug te vinden op www.vwkweb.nl. Wel eerst inloggen.

Volgende vergadering
De volgende bijeenkomst wordt gehouden op donderdag 3 maart 2016, 19:30 uur bij RTV-Oost in Hengelo (Overijssel). Namens Regio Oost: Erwin Lankheet

Een Skew-T Log-P (Sounding of TSkew LogP) diagram is een van de vier thermodynamische meteorologisch diagrammen die vaak gebruikt worden in weeranalyses, -prognoses, -voorspellingen en -waarschuwingen voor veranderende weersituaties.
De belangrijkste toepassing voor SkewT logP (afgekort tot SkewT) is het weergeven van radiosonde (weerballon) peilingen, die een verticaal profiel van de temperatuur en dauwpunt geven van de atmosfeer boven een bepaald punt op de grond. Het diagram maakt het mogelijk per hoogte de verschillende parameters af te lezen. Deze zijn onder andere:
• Temperatuur
• Dauwpunt temperatuur  (maat voor vochtigheid)
• Windsnelheid
• Windrichting

Met deze diagrammen kunnen inversies, stabiele en onstabiele lagen en neerslagtypen vrij eenvoudig worden bepaald. Deze diagrammen geven ook inzicht in de dynamiek en effecten van Temperatuur en Vocht tijdens de verticale luchtbewegingen in de troposfeer. Het maakt de dynamiek van vocht en temperatuur in relatie met de druk en hoogte zichtbaar.

Een blanco diagram bestaat uit diverse lijnen met verschillende betekenissen vastgelegd in theoretische waarden.

Convectie
Convectie is de verticale stroming van lucht door verschillen in temperatuur, dichtheid en druk, beter bekend als thermiek.

Convectieve wolkenvorming
Warme lucht is minder zwaar dan koude lucht en begint omhoog te stijgen. Deze lucht zal blijven stijgen zolang de
stijgende lucht warmer is dan zijn omgeving. Bij het opstijgen van de warme lucht neemt de luchtdruk af, waardoor deze afkoelt. Door de afkoeling neemt de relatieve luchtvochtigheid toe en kan de lucht verzadigd raken (condenseren), waardoor zich wolken vormen.

In de dalende luchtbewegingen warmt de lucht juist op, waardoor de lucht meer vocht kan bevatten en de relatieve luchtvochtigheid afneemt. Bewolking lost hierbij juist op. Hierdoor vormt zich ook de kenmerkende stapelwolkenlucht: een afwisseling van verticaal ontwikkelde wolken en felle opklaringen. Bij buien reiken de stijg- en daalbewegingen tot grote hoogte en worden grote verticale snelheden bereikt. Deze luchtstromen veroorzaken krachtige windstoten die aan de grond schade kunnen aanrichten.

Hoe warmer de lucht hoe meer vocht deze kan bevatten. In een warmer klimaat kunnen buien daardoor pittiger uitpakken, hagel en onweersbuien ontstaan gemakkelijker en worden zwaarder en vochtiger.

Meer over wind zie hier.

Layout en opmaak van een SkewT diagram

Verklaring van diverse betekenissen in bovenstaande diagram:

A    Dauwpunt temperatuur
Gemeten dauwpunt temperatuur (Td) bij toenemende hoogte.
Is de temperatuur waarbij verzadiging optreedt. Verschillen in dauwpunt temperatuur zijn zelfs een belangrijke indicator voor fronten.
Dauwpunt temperatuur is kleiner of gelijk aan de omgevingstemperatuur.
Daar waar de dauwpuntlijn ver van de temperatuurlijn ligt, is de lucht droog. Waar deze dicht bij elkaar liggen is de lucht vochtig. Hoe dichter de lijnen bij elkaar hoe hoger de vochtigheid.
Daar waar de twee lijnen elkaar raken of overlappen, is de lucht verzadigd (luchtvochtigheid is 100%).
Wanneer de lijnen dicht bij elkaar liggen of overlappen zijn er al wolken aanwezig of worden deze gevormd. Als een verzadigd gebied dicht bij de grond voldoende dik is, valt er neerslag in de vorm van regen of sneeuw.

B    Temperatuur
Gemeten omgevingstemperatuur (Te) bij toenemende hoogte.

C    Rel vochtigheid
Maximaal hoeveelheid water (vochtigheidsgraad) in [gram/kg] lucht (Watergewicht).
100% Relative vochtigheid (RH) grens. Massa van waterdamp gedeeld door de massa van de droge lucht.

D    Isobaren.
Lijnen van gelijke luchtdruk [hPa] van links naar rechts met de hoogte [km].

G    Isothermen
Lijnen van gelijke temperatuur van linksonder naar rechtsboven (Skewed)
De helling van de lijn komt overeen met de normale temperatuurdaling die de meting zou ondervinden tijdens het stijgen in lucht van constant zelfde samenstelling.

E    Droge adiabaat
Onverzadigd adiabatische (licht gebogen) stijglijn van rechtsonder naar linksboven.
Deze lijnen geven weer hoe de theoretische temperatuur van droge lucht zou afkoelen als het stijgend (“lifted”) was, of zou opwarmen als het zou dalen.

F    Natte adiabaat
Verzadigd adiabatische (licht gebogen) stijglijn van rechtsonder naar linksboven.
Deze lijn stelt het theoretische temperatuursverloop van een gecondenseerd luchtdeeltje bij zijn klim naar boven. De reden waarom die anders is dan de Droog adiabaat is
dat wanneer een luchtdeeltje begint te condenseren er warmte vrij komt. Deze warmte zorgt ervoor dat dit luchtdeeltje trager afkoelt.

F’    Natte adiabaat
Parallele lijn (Tp) met het natte adiabaat vanaf het LCL punt. De dikke gele lijn.

Onderstaande volgorde van bepaling beginnende met LCL. Daarna LFC, CCL, EL en vervolgens de CAPE en LI.

LCL    Lifted Condensation Level
Is de hoogte waar, theoretisch gezien, de eerste condensatie mogelijk is.
Vanaf deze hoogte kunnen dus wolken ontstaan en is tevens de hoogte voor de wolkenbasis (onderkant van de wolk).
Dit punt wordt verkregen door vanaf de isobaar van 1000 hPa (BeginTe) een parallelle lijn te trekken met de droge adiabaat. Vervolgens gebeurt er hetzelfde voor de dauwpunt temperatuur, maar dan voor de natte adiabaat en vanaf BeginTd. Het punt waar de twee parallelle lijnen elkaar kruisen, is het LCL.
Trek je vanaf dit punt een parallelle lijn met de isobaren dan weet je hoe hoog de wolkenbasis zal liggen.
LCL is de hoogte van waar, theoretisch gezien, condensatie mogelijk is.

LFC    Level of Free Convection
is de hoogte waar condensatie vrij spel heeft omdat de stijgende luchtmassa vanaf dit punt warmer zal zijn dan de omgeving. Dit is de cruciale hoogte bij de vorming van onweersbuien.
Dit punt wordt verkregen door vanaf het LCL-punt een parallelle lijn te trekken met de natte adiabaat, totdat deze de temperatuurslijn kruist. Dit punt is het LFC-punt.

EL    Equilibrium Level
Is de hoogte waar de meeste wolkentoppen zich bevinden, tenzij er een sterke updraft is en er overshooting tops worden gevormd.
Om het EL-punt te bepalen trek je de (gele) parallelle lijn door totdat deze een tweede keer de temperatuurslijn kruist. Vanaf dit punt is de lucht warmer dan het stijgende luchtdeeltje en zal niet meer verder stijgen maar horizontaal worden uitgesmeerd. Dit zien wij terug als het aanbeeld van een onweersbui.

CCL    Convective Condensation Level
Is het punt waar de lijn met absolute water hoeveelheid de omgevingstemperatuurlijn kruist. De Convectieve condensatie niveau is altijd hoger of gelijk aan het LCL punt maar nooit lager.

CAPE    Convective Available Potential Energie [Joule/kg]
Is de potentieel beschikbare convectieve energie die vrijkomt vanaf het LFC. Het geeft de potentiële instabiliteit aan van de luchtlaag tussen het LFC en het EL. Weergegeven in het gele vlak en is een goede indicatie van de instabiliteit. Ligt de kromme van het stijgende luchtdeeltje rechts van de omgevings temperatuur dan is dit gebied de maat voor de cape.
Cape geeft de waarde van het energie wat beschikbaar is wanneer een luchtdeeltje verticaal opstijgt. Bij toenemende CAPE-waarden kunnen luchtbellen sneller van het aardoppervlak opstijgen en is er ook kans op heftige weersverschijnselen zoals zware windstoten, wateroverlast, hagelstenen en in een enkel geval zelfs een tornado. Een hoge CAPE is een voorwaarde voor zwaar onweer, maar zeker nog geen garantie om dat ze zwaar leunt op CIN.

LI    Lifted Index
Ter hoogte van de isobaar die een hoogte van 500 hPa aanduidt, kunnen we de lifted index gaan bepalen.
De lifted Index is het temperatuur verschil tussen de gemeten temperatuur (Te) en de parallelle natte adiabaat Lijn (Tp) op de 500 hPa hoogte. De laagste laag waar het meeste weer optreedt.
In het algemeen geldt dat hoe groter het (negatieve)verschil, hoe groter de stijgkracht van het luchtdeeltje dus: hoe breder het CAPE gebied des te lager de lifted index.

CIN:     Convective INhibition [Joule/kg]
Is de hoeveel kracht die nodig is om een luchtdeeltje, dat zich onder het LFC bevindt, toch te doen stijgen naar zijn LFC. Weergegeven in het rode vlak.
Dit is het vak dat ontstaan is tussen de temperatuurslijn en de parallelle lijn om het LFC te bepalen, en de parallelle lijn met de droge adibaat vanaf de temperatuur op 1000 mb. CIN wordt uitgedrukt als een negatieve energie waarde. CIN is de tegenpool van CAPE. In dit geval heeft een luchtbel juist de neiging om te zakken. De condities voor buien zijn dan ongunstig.

SI    Showalter index

SWEAT Severe Weather Threat Index

Tdd    Temperature Dewpoint Depression
Is het verschil tussen Dauwpunt temperatuur en Omgevingstemperatuur.
Is deze < 5 graden dan is er kans op wolkvorming. < 3 graden is wolkvorming.
Zijn ze gelijk dan is de Relative vochtigheid (RH) 100% en is er veel kans op regen.
Je kunt de Tdd bepalen op elk gewenste hoogte.

Praktijk

Bronnen:    
Gevolgde Buien cursus in oktober 2015. Gegeven door Otto Huizinga. otto@wxs.nl  
zyGrib. GRIB File Viewer Weather data visualization
wikipedia

Enkele voorbeelden van een SkewT

Maximaal hoeveelheid zon

Autoruiten krabben

Verregende en Druilerige dag

Dichte mist

Mist ontstaat als de lucht vlak boven het oppervlakte afkoelt waardoor de waterdamp in de lucht langzaam over gaat in waterdruppeltjes en dat gebeurt wanneer de luchttemperatuur hetzelfde is als de dauwpunt temperatuur.

Luchtdruk van 1040 hPa en veel zon

Afgelopen maandag heeft er een migratie van de website plaatsgevonden. De website is verhuist naar een ander platform.
De reden van de migratie was dat GoogleBots en andere robots de performance van de website zodanig onderuithaalden dat de website zeer traag begon te werken. Soms duurde het wel 8 seconden voordat een pagina opgebouwd was.

De site werkt nu een stuk sneller dan voorheen. Dhosting, de profider, bij deze bedankt voor de werkzaamheden en goede support.

Het duurde wel heel lang, meer dan 10 uur, voordat alle DNS servers het nieuw IP adres hadden overgenomen.
Tijdens deze periode werden de weergegevens niet geactualiseerd op de website. Daarvoor mijn verontschuldiging.

De KNMI website is vernieuwt en afgelopen dinsdag 1 september 2015 online gegaan. Dit had tot gevolg dat diverse links niet meer goed werkten waardoor diverse pagina’s aangepast moesten worden. Diverse pagina’s zijn daarom aangepaste waaronder:

De hoofdpagina, De Weersverwachting korte termijn, Actuele Nederland, Radarbeelden en de Satellietbeelden

Dat hebben wij weer.

Net voor de eerste tropische dag van het jaar, met maximum van 32.8 graden, begaf afgelopen donderdagavond de weer server computer het. Niet meer tot leven te brengen maar wij blij we hebben nog een backup PC. Deze aangesloten en wat schets mijn verbazing: Piep, Piep, Piep en nogmaals een Piep start ook niet meer op.

Na onderzoek bleek het moederbord en de beide geheugens de geest te hebben gegeven. Ook van de backup PC bleek het geheugen defect te zijn.

Het enigste dat ik kan bedenken is dat beide systemen schade hebben opgelopen door de blikseminslag vlak bij onze woning op 31 maart 2015. Hierbij was een sissend geluid te horen in onze woonkamer en sloegen de aardlekautomaten door.
De reserve PC stond op een geheel andere plek en was niet verbonden met netspanning of netwerk. Waarschijnlijk hebben de onderdelen door een hoge inductiespanning schade opgelopen en gaf het afgelopen donderdag de geest.
Wel jammer net voor de eerste tropische dag dit jaar.

Dankzij de snelle service van Leppink automatisering-computers was de weer server computer vrijdagavond weer online en werden de weergegevens weer geactualiseerd. Binnen 4 uur hebben de medewerkers van twee defecte systemen 1 werkend systeem gemaakt. Toppie.
Gelukkig was de harddisk niet gecrasht.  Hiervan werd een kopie gemaakt op een nieuwe harddisk en deze geplaatst in de server.

Mijn verontschuldiging voor het ontstaande ongemak.

Helaas heeft vanavond de weer server-PC het begeven en start de reserve-PC niet meer op.
Daarom worden de komende dagen de weergegevens niet geactualiseerd en geen weertweets geplaatst.
Mijn verontschuldiging voor het ongemak maar er wordt hard gewerkt om het probleem op te lossen.

Erwin.

Vrijdag 24 april 2015 op uitnodiging van het KNMI aanwezig geweest bij de lancering van WOW-NL (Weather Observations Website). Dit is een nieuw initiatief van het KNMI voor het verzamelen en delen van actuele weerwaarnemingen.
WOW-NL is tot stand gekomen in samenwerking met: VWK, KNAG, MetOffice en het KNMI. Marco Verhoef (Meteoroloog Weerplaze / NOS) deed de onthulling vanaf de weerweide door een Davis weerstation aan sluiten op het net.
In dit initiatief worden actuele weerwaarnemingen, gemeten door particulieren, scholen, bedrijven en officiële KNMI-stations, automatisch verzameld en gedeeld. Ook weerstationhaaksbergen doet hier aan mee en is terug te vinden op wow.knmi.nl

Tijdens deze middag werden wij op een verrassende wijze meegenomen op de reis van waarnemen vanaf het jaar 1800 tot en met 2015. Aan het einde van deze reis werd het WOW-NL-project officieel gestart en eerste lesmateriaal behorende bij WOW-NL overhandigd. Diverse sprekers waaronder Simon Gilbert van UK MetOffice, VWK en het KNMI gingen dieper in op WOW-NL. Voor de leden van de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie (VWK) sluit dit project naadloos aan op het verenigingsproject Sylphide waar ook weerstationhaaksbergen deelneemt.

Uiteraard ook de weerkamer van het KNMI bezocht. Hier wordt onder ander bepaald of code geel, oranje of rood gegeven dient te worden voor bepaalde weersituaties. Voordat code-rood gegeven wordt hebben diverse specialisten hieraan hun medewerking verleend.
De weerkamer wordt 24 uur per dag en 7 dagen per week bemand en bestaat uit 6 plekken die ieder hun eigen specialiteit vertegenwoordigen zo heb je:

Veiligheid, Calamiteiten, Mainport die in direct contact staat met Meteo-schiphol en andere vliegvelden, Noordzee, Regio en een Reserveplek.

VWK-bijeenkomst regio Oost op 5 maart 2015

Niet vaak zo’n volle bestuurskamer meegemaakt bij RTV-Oost tijdens een VWK-avond van Regio-Oost. Er kwamen op 5 maart maar liefst 18 personen op de bijeenkomst af. De bestuurskamer was bijna te klein.

Het begon al goed, we werden verrast met een echte vlaai uit Emmen. Onze nieuwe VKW hoofdredacteur van de Weerspiegel, Ben Logtenberg was namelijk de dag ervoor jarig geweest. Gaat hij nu de vereniging te lijf met vlaai en ? De vlaaien lieten wij ons goed smaken, Ben namens ons allen, nog gefeliciteerd en bedankt voor de heerlijke traktatie.

Na het wel bekende Twents kwartiertje opende Auke Hoekstra, mede voorzitter Regio Oost, de avond. Hij had een interessante agenda opgesteld voor de avond maar of alle punten uitgevoerd kunnen worden was even de vraag in verband met de grote opkomst en verschillende sprekers met interessante onderwerpen.


Het gebruikelijke rondje
Herman Keizer vroeg zich af hoe het mogelijk was, 1 vorstdag deze winter. Edwin Broekhuizen was vandaag uit België teruggekomen en vond de winter in Nederland een grote teleurstelling. Het viel hem op dat in Duitsland op hoogtes van 400m het veel beter winterde. Edwin had ook nog goed nieuws: Hij wordt lid van de VWK. Bij Erwin vlogen de bijen alweer uit en kwamen terug met stuifmeel. Ben Logtenberg had nog meer goed nieuws. De in 2013 aangeschafte sneeuwvrees kon hij afgelopen winter voor de eerste keer gebruiken in Emmen. Ben heeft ook nog een bezoek gebracht aan het mooie weerstation van Andre Ibelink in Scheveningen, in de duinen. Rob Spruyt had nog een toepasselijk weerspreuk op de onweersbui die eergisteren over Twente trok: “Onweer door het kale hout maakt een voorjaar nat en koud”. We zullen zien. Otto Huizinga was verbaast over de weersvoorspelling in New York. Het leven in de stad kwam geheel tot stilstand door waarschuwingen voor een sneeuwstorm. Martin Bosch hoort de voorjaarsgezang van de zanglijster en merel nog niet. Wel die van andere vogels ondanks dat de nesteldrang van vele soorten al aanwezig is. Tonny Morsink vind dat de strooiwagens heel druk zijn behalve afgelopen woensdagochtend toen het spekglad was. Het leverde hem het welbekende straateczeem op. Op kapotte kleding na viel het nog wel mee. Bij Wilfred Janssen werd winter 2015 een minimum van -4.8 graden gehaald. Altijd nog beter dan de vorige winter. Hans Nienhuis heeft weer eens een keer een weddenschap verloren en mag een auto, met de hand gaan wassen. Hans wedde dat ergens in Nederland de temperatuur onder de -10 graden zou komen in de winter van 2015. Ook deed hij deze uitspraak voor de winter 2014 en verloor ze beide. Frans Beckers maakte de onweersbui van eergisteravond van dichtbij mee met harde knallen voorzien van een flinke hagelbui. Het bevreemde hem dat de bliksem niet is ingeslagen in de hoogspanningsmasten die door Enschede lopen. Jan Kruithof sloeg zijn beurt even over. Johan Effing maakte 12 sneeuwdagen mee maar de laatste maanden geen weerrecords. En dat was vorig jaar wel anders rond deze periode. Carl Johannink maakte twee avonden geleden enorme zwermen vogels mee die in het donker, in de welbekende V-vorm, richting het Noorden vlogen. Paul Scholten gaf aan dat er maar weinig zon in het oosten was. De winter was in Losser zacht maar niet extreem zacht. Auke Hoekstra is eergisteren tegen 24:00 uur geschrokken van de onweersbui boven Neede. De lichtflits werd direct gevolgd door harde knallen. Het leek hem veiliger om binnen te blijven.

Gezelligheid troef op de VWK-avond van Regio-Oost

Presentaties
Door een vol bezet agenda werd de pauze overgeslagen. Herman begon met de aftrap en liet een prachtige fotoserie zien van zijn bezoek aan Zwitserland afgelopen zomer. Mooie vergezichten, bergen met sneeuw in de zomer en wolkenpartijen genomen in Zillertal, Matterhorn, Zugspitze en de Dolomieten. De gletsjers van de Matterhorn zijn vergeleken met 15 jaar geleden hard achteruit gegaan. Dit was ook duidelijk te zien op de foto’s.

De volgende spreker is Otto, wel bekend om presentaties met zijn specifieke humoristische wijze. Deze avond ging het over ‘Hoe kun je denken’ en nam ons mee naar Waterhozenland aan de hand van schitterende foto’s over supercellen en waterhozen. Zijn conclusie was dan ook dat er in Nederland geen waterhozen voorkomen doordat de slurf geen water op zuigt maar opwaait. In 1970 was al bekend dat vacuüm, zuigen en exploderen niet klopt. Een waterhoos is een tornado boven water. Water blijft gewoon in het zwembad maar het dak is er wel af als er een tornado overheen trekt. Voorzien van duidelijke uitleg.

Carl liet ons grafieken zien en welke invloeden trendlijnen kunnen hebben die gebaseerd zijn op het voortschrijdend 10 jaar of 20 jaar gemiddelde. Bij een verkeerde interpretatie van deze trendlijnen kunnen verkeerde conclusies genomen worden. Een leuk voorbeeld van verkeerde interpretatie van trendlijn was dat de winters strenger worden door een 10 jarig voortschrijdend gemiddelde. Oppassen dus bij het lezen van dit soort grafieken.

Andre hield een presentatie over het VWK zoals het versturen van email naar VWK-leden in groepsverband. Ook werd er uitvoerig ingegaan op het Sylphide project. Hij deed ook een oproep om oude waarnemingen op te sturen. Morgen krijgt ieder VWK-lid een nieuwsbrief met meer informatie over lopende projecten en de introductie van nieuwe Weerkaarten. We nemen telkens ons petje er vooraf dat Andre helemaal vanuit Scheveningen naar Hengelo toekomt voor deze presentaties. Het is toch minimaal een ritje van 2 uur rijden heen en 2 uur terug.

Als laatste was Wilfred aan de beurt. Zijn presentatie ging over ‘Verwerken van Ruwe Data’ naar visuele producten waaronder nieuwe Weerkaarten. Een interessante sessie wat de mogelijkheden zijn om de ruwe data weer te geven in grafieken en Europese kaarten, 240 uur voorruit en op de allerhoogste resolutie. Wilfred liet bijzondere kaarten zien die gebaseerd zijn op weermodel gegevens, maar nog nergens zo gepresenteerd worden. Voor de kaarten van West-Europa is de resolutie nu gebaseerd op vlakken van 12km . De doelstelling is om dit te verkleinen naar 4 - 1km vlak (48 uur vooruit). De VWK zal een eigen lijn weerkaarten gaan krijgen die voor iedereen een grote meerwaarde zal hebben. De Ruwe data worden aangeleverd door Professionele instanties alsmede weeramateurs en weerballonnen. Het mag duidelijk zijn dat de hoeveelheid data enorm is en softwarematig zeer veel tijd in beslag neemt om alles door te rekenen.

Door de interessante presentaties was de avond zo voorbij. Dat het een inspannende avond is geweest kon je merken aan de temperatuur aan het eind van de avond. Deze was in de bestuurskamer wel 5 graden gestegen. Vele rode oortjes verlieten na afloop dan ook de bestuurskamer.
Nog nooit heb ik een bijeenkomst meegemaakt, dat in korte tijd zoveel informatie door verschillende leden over onze hoofden werd uitgestort. Je zou er bijna hoofdpijn van krijgen. Aldus Johan.

Volgende vergadering
De volgende bijeenkomst wordt gehouden op donderdag 7 mei 2015, 19:30 uur bij RTV-Oost in Hengelo (Overijssel). Namens Regio Oost: Erwin Lankheet

Begin oktober 2014 ben ik benadert door de werkgroep ‘Data Invoer & Presentatie’ van het VWK om mee te werken aan het Sylphide project. Het is een pilot project geworden dat tot doel heeft te onderzoeken of het mogelijk is om populaire automatische weerstations zoals de Davis Vantage Pro2 te koppelen met het VWKweb.

Het projectteam heeft aan dit project de naam Sylphide gegeven. Sylphide was een luchtgeest uit de Germaanse mythologie en symboliseert zo het speurwerk in de meteorologie. Met het automatisch aanleveren van gegevens en deze opslaan in een database ontstaan er nieuwe mogelijkheden in de vorm van presenteren, maar ook onderzoek naar de lange termijn.

Al jaren bood de VWK aan haar leden de mogelijkheid om gegevens op de website in te voeren. Helaas kon dat alleen via een invulformulier op het scherm. Daar veel VWKleden de beschikking hebben over een automatisch weerstation (AWS) is begin 2014 de werkgroep gestart met het ontwikkelen van een universele oplossing. Tevens is men gestart met het verbeteren van de presentatie van de dagelijkse- en maandelijkse overzichten.

Het uitgangspunt bij de werkgroep is dat de gegevens handmatig en automatisch aangeleverd kunnen worden. (Visuele)waarnemingen zijn een zeer belangrijke aanvulling op de automatisch verkregen gegevens en niet iedereen heeft de beschikking over een AWS.
Het aansluiten van een AWS op een PC of internet lijkt voor velen een hoge drempel, maar dat vond de werkgroep geen belemmering om te zoeken naar een eenvoudige oplossing. Zo is de MeteoBridge geboren, die de brug kan slaan tussen de AWS-en en de VWK database met meetgegevens.

De MeteoBridge is gebaseerd op een router die gemaakt wordt door twee grote computerfabriekanten t.w. ASUS en D-Link. De software bestaat voor de MeteoBridge uit de Open Source Linux en speciale software om de diverse soorten AWS-en te koppelen en de gegevens om te zetten naar een gewenst formaat.
De gegevens van de AWS worden via een standaard USB kabel aan de MeteoBrigde aangeboden en na verwerking worden de gegevens naar de database verstuurd. De MeteoBridge is zodoende de vertaler van het (AWS)leverancier specifiek formaat naar een bruikbaar formaat voor de VWKdatabase.

In het Sylphide project zitten nu (eind 2014) zes deelnemers. Deze zes deelnemers sturen hun gegevens automatisch door naar de database van de VWK en doen ook mee met de KNMI pilot Weather Observations Website (WOW).
Vier deelnemers gebruiken de MeteoBridge en twee hebben zoveel ervaring in het schrijven van eigen software (waaronder weerstationhaaksbergen) dat zij zelf de koppeling gemaakt hebben naar Sylphide en WOW.
De resultaten kunt u vinden op de site van het VWK onder Waarnemingen --> Metingen weeramateurs --> Sylphide. U dient wel eerst in te loggen.

De Weather Observations Website is ontwikkeld door het UK MetOffice Hier zijn wij ook op aangemeld.  Doordat wij hierop aangemeld zijn wordt ons station ook zichtbaar in WOW-NL. Deze Nederlandse website wordt begin 2015 gelanceerd. Via WOW Nederland kunnen burgers, scholen, semiprofessionele en kennisinstituten eigen metingen aanleveren bij het portaal, zowel digitaal als handmatig.

Op 28 september 2014 sloot de projectgroep Rotterdam Terbregge aan op Sylphide waarmee iedere tien minuten een waarneming van windrichting, windsnelheid, maximale windstoot, relatieve luchtvochtigheid, dauwpunt, temperatuur, cumulatieve regenval en luchtdruk worden vastgelegd. Op 1 en 4 november volgden Oosterhesselen (Drenthe) en WeerstationHaaksbergen. Daarna Hattemberbroek op 11 november en Lemmer op 16 november. Rijswijk ZH volgde op 20 november.

Wat betreft de presentatie van gegevens zijn ook vorderingen gemaakt. Er is een kaart in Google Maps met de actuele gegevens van de aangesloten stations. Per station zijn er ook grafieken van temperatuur, windsnelheid, luchtdruk en neerslag.

Een overzicht van de grafiek mogelijkheden met het Sylphide project

In tegenstelling tot de weerkaarten is een sounding een grafiek die gegevens van één vast punt laten zien. Bovenstaande diagram laat zien wat de verticale temperatuuropbouw en verticale windopbouw is. Met deze diagrammen kunnen inversies, stabiele en onstabiele lagen en neerslagtypen vrij eenvoudig worden bepaald. Deze diagrammen kunnen data bevatten van ballonoplatingen of modeluitvoer van verschillende weermodellen.

Bron: vwk

Vandaag dauwpunt toegevoegd aan ‘Overzicht laatste 42 uur’

Dauwpunt in [°C] wordt gebruikt om de vorming van dauw, mist en vorst te voorspellen.
Het dauwpunt is de temperatuur tot waarop de lucht moet worden afgekoeld om verzadigd te raken met waterdamp. Of anders: de omgevingstemperatuur waarbij de lucht op dat moment niet meer vocht kan opnemen wordt het dauwpunt genoemd. Bij verdere afkoeling treedt condensatie op. In de buitenlucht kan dit gebeuren in de vorm van dauw, of afzetting van vocht (condensatie) op voorwerpen, of als het dauwpunt onder het vriespunt ligt, als rijp.

Dauwpunt en bevriezing van wegdek:
In de winter koelt de luchttemperatuur en ook de wegdektemperatuur af naar waarden onder het vriespunt, het wegdek is echter kurkdroog dus het is niet glad buiten. Als in deze situatie het dauwpunt onder de wegdektemperatuur ligt, is er niets aan de hand. Ligt het dauwpunt echter boven de wegdektemperatuur dan treedt in een klein luchtlaagje net boven het wegdek condensatie op.
Het wegdek raakt dus geleidelijk vochtig maar is niet gelijk glad want het kost enige tijd voordat er genoeg vocht is geproduceerd om gladheid te krijgen. Men spreekt dan van aanvriezende mist.
Van belang is hoe groot het verschil is tussen het dauwpunt en de wegdektemperatuur (onder het vriespunt). Hoe groter dit verschil des te meer condensatie en dus hoe sneller het glad wordt.
Wat vaak in de praktijk gebeurd is dat aan het begin van de avond de wegdektemperatuur onder het dauwpunt terechtkomt en begint er condensatie op te treden. Na enkele uren kan dan vervolgens gladheid ontstaan als er genoeg condensatie heeft plaatsgevonden.

Wat verteld het dauwpunt ons nog meer ?
Hoge dauwpunt geeft hoog gehalte aan waterdamp; laag dauwpunt geeft aan lage gehalte aan waterdamp.
Mistvorming is waarschijnlijk wanneer de avondtemperatuur dicht bij het dauwpunt ligt.
Het dauwpunt is gelijk aan de luchttemperatuur als de vochtigheid gelijk is aan 100%.
Bij een dauwpunt hoger dan 15 °C is de luchtvochtigheid al zo hoog dat verdamping niet zo gemakkelijk meer gaat. Het lichaam koelt dan moeilijker af, waardoor het weer als warm en vooral ook als drukkend en benauwd wordt ervaren.
Een hoog dauwpunt zorgt voor een grotere kans op onweersbuien
Een erg laag dauwpunt wordt eveneens als hinderlijk ervaren. Het weer is dan extreem droog, waardoor de huid snel uitdroogt.
Aan de hand van de buitentemperatuur en het dauwpunt kan de ondergrens van de wolken berekend worden: Wolkhoogte=125*(Temperatuur-Dauwpunt) [m]