Regen van betekenis lijkt de komende dagen niet aan de orde te zijn. Van sommige bomen verkleuren de bladeren of ze laten hun bladeren al vallen, dit geeft al aan dat het (erg) droog is in de natuur. Zo staat de neerslagteller voor Haaksbergen tot en met vanochtend 20 juni op 6 millimeter voor de maand juni, gebruikelijk voor de hele maand is rond de 60 millimeter. Ook het neerslagtekort (er verdampt meer water dan dat er aan neerslag valt) dat altijd vanaf 1 april wordt bijgehouden is aan de hoge kant, voor Haaksbergen rond de –125 mm. Gezien de weersverwachtingen voor de komende dagen zal dat tekort verder oplopen, want er komt weinig of geen regen omlaag. Volgens de computermodellen is de eerste regen van betekenis te verwachten op maandag 28 juni. Meer informatie zie weersverwachting lange termijn.

Wat ook sterk afhankelijk is van het weer is het moment van rijpheid van fruit.
Vergeleken met vorig jaar zijn de eerste kersen van het ras “Early Rivers” laat rijp dit jaar. Vorig jaar waren de eerste kersen van dit ras op 22 mei plukrijp, dit jaar op 12 juni. 3 weken later dan vorig jaar.

De oorzaak dient gezocht te worden in de koude eerste helft van april 2010. De bloei kwam dit jaar in de zelfde periode opgang als vorig jaar namelijk rond 10 april. Vergeleken met vorig jaar was april 2009 in deze periode warmer dan april dit jaar, over dezelfde periode. Dit jaar lag de gemiddelde temperatuur, tot 20 april, rond de 10 ºC. Vorig jaar daar in tegen lag het gemiddelde, tot 21 april, rond de 17 ºC.

De bevruchting van de bloem vind over het algemeen plaats door de honingbij. Maar doordat de honingbij pas begint te vliegen rond de 9 ºC zijn de bloemen ongeveer 10 dagen later bevrucht dan vorig jaar. Maar ondanks deze late bevruchting is de vruchtzetting toch goed verlopen, zie bijgaande foto’s van de kers “Early Rivers” van bloem naar vrucht.

Afgelopen zaterdag een bezoek gebracht aan het KNMI te De Bilt, op uitnodiging van het KNMI als tegenprestatie voor het gebruiken van de weergegevens van weerstation Haaksbergen in het kader van onderzoek naar stadsklimaat als onderdeel van een groot onderzoeksprogramma. Er waren 65 weeramateurs aanwezig komende uit geheel Nederland.
Het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut), opgericht in 1854, is in Nederland vooral bekend van de weersverwachtingen en waarschuwingen, maar als nationaal data- en kenniscentrum voor weer, klimaat en seismologie doet het veel meer.
Het KNMI is hét nationale instituut voor weer, klimaat en seismologie. Het KNMI verstrekt weerinformatie ten behoeve van veiligheid (Het weeralarm), economie en duurzaam milieu aan het algemeen publiek (oa. via Internet), de overheid, de luchtvaart, scheepvaart en commerciële Weerbedrijven. Dit alles 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. Voor langetermijn-ontwikkelingen verricht het KNMI onderzoek naar de veranderingen in het klimaat. Het klimaatonderzoek richt zich op het waarnemen, begrijpen en voorspellen van veranderingen in het klimaatsysteem en probeert antwoord te geven op de vragen die vanuit overheid en samenleving gesteld worden: Hoe verandert ons klimaat? Waardoor verandert het klimaat? en Hoe ziet ons toekomstig klimaat eruit?
Bij de foto’s:
De grote bol op de toren van het KNMI-gebouw bevat de antenne-installatie van de neerslagradar. Deze heeft een reikwijdte van ongeveer 300 km. Op het gebouw staan diverse schotels, die vooral bedoeld zijn om er satellietbeelden mee op te vangen. Deze kunnen ondermeer afkomstig zijn van de Meteosat, die op 40.000 km hoog een vaste plek boven het aardoppervlak hangt en zodoende meedraait met de aarde.

De weergegevens die de aanwezige weeramateurs beschikbaar stellen aan de KNMI, waaronder ook weerstation Haaksbergen, komen automatische binnen bij het KNMI en worden dankbaar gebruikt voor onderzoek naar stadsklimaat in Nederland. Ook wordt voor dit onderzoek gebruik gemaakt van de weergegevens geleverd door het landelijk gladheidsmeldingssysteem.
In steden is het meestal warmer dan in het buitengebied. Dit temperatuurverschil wordt het stedelijk warmte-eiland-effect (UHI Urban Heat Island) of stadseffect genoemd, en kan soms oplopen tot meer dan vijf graden Celsius. Dit heeft effect op het leefklimaat van mensen. Omdat in Nederland nog vrij weinig bekend is over hoeveel warmer het precies is in steden, doet het KNMI op dit moment onderzoek naar stadsklimaat in Nederland. Hierbij worden onder andere metingen van weeramateurs gebruikt.
Aanleiding tot het UHI onderzoek waren de hittegolven van 2003 en 2006, De stedelijke warmte versterkt de hittestress door gebrek aan nachtelijke afkoelingen wat weer problemen kan geven voor bepaalde groepen.
Oorzaken van stedelijke warmte:
Overdag: Veel donker oppervlak, Weerkaatsingzonnestraling tussen oppervlakten, Door afwatering en verhard oppervlak weinig verdamping.
’s Nachts: Inefficiënte uitstraling van warmte door de geometrie van gebouwen, Materialen houden warmte vast, er wordt warmte geproduceerd door energiegebruik van de mens.
Getracht wordt, aan de hand van de onderzoeksresultaten, de stadseffecten te beperken door oa. gebruik te maken van bepaalde bouwmaterialen en het gedrag van de bewoners te veranderen om zo te komen tot Klimaat bestendige steden.
Voorlopige conclusie: Stadseffect is zichtbaar in meetgegevens en lijkt in de zomer sterker te zijn dan in de winter.
Meer informatie hierover kunt u hier vinden.

Tegen de middag werden we rondgeleid door het meetveld van het KNMI. Dit meetveld bevat alle weersensoren die het KNMI de Bilt van informatie voorziet. Landelijk staan er verspreid door geheel Nederland 43 van deze meetvelden. Op het meetveld staan vele soorten (elekctronische)weersensoren die de gegevens geheel geautomatiseerd doorgeven naar de centrale computersystemen van het KNMI. Er staan de volgende weersensoren:
Themometers die in kleine sensorhutjes staan. De temperatuur wordt gemeten op 1.50 meter hoogte boven het gras, aanvullend wordt ook gemeten op 10 cm boven het gras. Vriest het op dit laatste niveau dan spreekt men van vorst aan de grond, of van nachtvorst. Ook in de grond wordt tot een diepte van 1.50m op verschillende niveaus de temperatuur gemeten, hetgeen vooral van belang is voor de akkerbouw en om te kijken of er bij vriezend weer of invallende dooi vorst in de grond zit.
Regenmeters die in een ondiepe kuil staat opgesteld om de metingen als gevolg van een mogelijk sterke wind niet te beïnvloeden. De regenmeters zijn ook voorzien van een verwarmingselement om ’s winters de sneeuwval te kunnen meten.
De windmeter staat boven op een mast van 10 meter hoog, wat de standaardnorm is.
De luchtdruk wordt binnen gemeten, maar wel is de barometer geijkt op zeeniveau.
De zichtmeter werkt met twee instrumenten op zekere afstand van elkaar, waarbij het doorzicht van de lucht tussen de twee instrumenten wordt vastgesteld voor oa. het bepalen van de mistdichtheid.
De straling door de zon, ook die straling die door de wolken heen komt, wordt gemeten door het temperatuurverschil van een groot doorzichtig bolletje en klein doorzichtig bolletje met elkaar te vergelijken om zo de zonstraling te bepalen.
Tweemaal daags, om 01 en om 13 uur(zomertijd een uur later) wordt op het KNMI aan de rand van het meetveld een (weer)ballon met meetinstrumenten opgelaten. Dit wordt gedaan om gegevens over de bovenlucht te weten te komen. De kosten voor 1 ballon met meetinstrumenten bedraagt een kleine €300,-.
De ballon stijgt tot 25 km hoogte en meet tijdens de stijging de Hoogte, temperatuur, luchtvochtigheid, luchtdruk, windrichting en windsnelheid en stuurt deze gegevens elke 10 seconden naar het KNMI.

De dag werd afgesloten met een sessie over de volgende generatie weermodellen door Sander Tijm.
De nieuwe generatie modellen gaan uit van atmosferische modellering voor numerieke weersvoorspellingmodellen voor de korte en lange termijn.
Een weermodel deelt de atmosfeer en bodem op in lagen van 100 meter dik en blokken van 2.5x 2.5 tot 50 x 50 . vierkante kilometer. Bij de volgende generatie weermodellen gaat men toe naar kleinere gebieden met een hogere resolutie (2 km) daar het nodig is om kleinschalige (lokale) fenomenen zoals stadseffecten, lokale buien en de effecten van die buien beter te kunnen voorspellen. Dit project wordt uitgevoerd door de wetenschappelijke samenwerking tussen de twee internationale consortia ALADIN en HIRLAM.
Door de verhoging in resolutie en verbetering van parameterisatie begint het model steeds meer op de werkelijkheid te lijken. Het wordt mogelijk om steeds meer fenomenen echt in het model op te lossen. Model geeft goede indicatie voor zwaarte, plek en timing.

Het was een leuke interessante dag, niet in de laatste plaats omdat we nu een idee hebben wat het KNMI met onze weergegevens doet en hoe het meetveld eruit ziet.

Het weercijfer is een soort rapportcijfer samengesteld uit specifieke weersfactoren voor betreffende activiteit.
Toegevoegd zijn activiteiten, met weercijfers, voor recreatieactiviteiten zoals wandelen, fietsen, barbecueën en voor sportactiviteiten zoals voetbal, tennis en golf.
U kunt de verschillende activiteiten vinden onder Weerinfo. Selecteer vervolgens Recreatie of sport en dan de gewenste activiteit.
De weercijfers worden in een kaart van Nederland weergegeven voor de huidige dag en de komende vijf dagen met ook het weercijfer voor Haaksbergen en omgeving.

Mijn dank gaat uit naar weeronline voor het beschikbaar stellen van de gegevens.

In mei 2010 hebben we in Haaksbergen ook last van een rupsenplaag. Vooral eikenbomen worden kaalgevreten door rupsen van meerdere soorten nachtvlinders voornamelijk die van de kleine en grote wintervlinder. Dit is onder anderen ook te zien aan de eikenbomen langs de Eibergsestraat en Huttenweg. Fiets je door het buitengebied van Haaksbergen, zoals zo velen dat deden dit pinksterweekeinde, dan kon je de rupsen zien hangen aan de spinsels en was het ontwijken van de rupsen, tijdens het fietsen, een hele toer.

Er zijn opvallend veel rupsen omdat de nachtvlinders de vorige zomer heel goed hebben doorstaan. Het rupsje wat straks de kleine wintervlinder wordt, eet vooral eikenblad, maar als het echt honger heeft kruipt het ook op andere bomen. Bij fruittelers is de Grote Wintervlinder echter niet geliefd. De rupsen van deze soort voeden zich met bladeren van loofbomen, zoals fruitbomen. Daarin tegen eet de rups ook het blad van andere bomen zoals populieren, iepen, esdoorns, beuken, berken, els ribes en Meidoorn.
In 1996, 2008 en 2009 waren er ook al landelijk op diverse plekken plagen. Daardoor ziet het er in veel bossen winters uit. Na half juni gaan de rupsen zich verpoppen en krijgen de meeste aangevreten bomen opnieuw blad.
Eikenbomen worden door de jarenlange rupsenplaag kwetsbaarder voor insecten als de eikenprachtkever, die schadelijk zijn. Eiken die nu worden kaalgevreten, krijgen in het najaar geen eikels.

Wie de laatste dagen een bezoekje heeft gebracht aan het bosgebied rondom Haaksbergen kan het onmogelijk zijn ontgaan. Je kunt geen stap in het bos zetten of je zit eronder. Rupsen. Kleine groene en soms bruine rupsen die als een soort kerstversiering aan lange draadjes, vergelijkbaar met spinrag uit de bomen, naar beneden bungelen. Op zoek naar een landing op het blad van een boom, het liefst op een eikenblaadje. Wanneer het niet al te hard waait in het bos hoor je overal om je heen zacht geknaag. Het is het geluid van de vele rupsjes die het bos in hoog tempo van hun blad ontdoen.

Welke oorzaak ligt hier aan ten grondslag misschien de klimaatsverandering ?
In ons land hebben we vaak kwakkelwinters. Dan weer vorst, dan weer zachter weer. Bij zacht weer en zon komen de eitjes uit. Het weer heeft een grote invloed op deze beestjes en dus ook op de populatie. Nu is het zo dat het de afgelopen winter lang koud is geweest en dat de winter een redelijk stabiel verloop kende. Er zijn dus weinig eitjes uitgekomen en gestorven. Gaandeweg mei werd het ineens warm en bleef het warm en erg zonnig. De natuur ontplofte en de eitjes kwamen allemaal tegelijk uit. Dat samen met het uitlopen van de bomen. Er is dus voeding in overvloed. Het is een paradijs voor de rupsen maar ook voor de koolmees en pimpelmees die zich weer tegoed doen aan de rupsen.

Kaal gevreten bomen langs de Eibergsestraat.

Enkele veehouders in Haaksbergen vroegen aan mij of het mogelijk was om de temperatuursom op de site weer te geven. Vandaag is deze parameter toegevoegd aan de hoofdpagina en kunt u vinden onder de “Maximum temperatuur”.
De temperatuursom is een optelsom van de gemiddelde dagtemperatuur boven nul, gerekend vanaf 1 januari van het huidige jaar.

De temperatuursom, kortweg Tsom genoemd, is een oud middel dat kan worden gebruikt om het optimale moment voor de eerste stikstofbemesting op gras te bepalen. Eerder strooien is zinloos en leidt tot onnodige verliezen naar het milieu. Later strooien kan groeiremming in het gras veroorzaken waardoor het gras gevoelige wordt voor ziektes of een grasmat minder snel herstelt van eventuele winterschade.
In de landbouw is de temperatuursom reeds jarenlang een begrip. Het bereiken van de temperatuursom is voor veehouders het signaal voor de start van een nieuw groeiseizoen van gras. Het bereiken van de temperatuursom is dan ook vaak het startschot voor de eerste bemestingsgift op gras. Het gras begint dan pas goed te groeien en heeft behoefte aan extra meststoffen. Tevens ligt de opbrengst dan hoger als je eerder of later strooit dan de temperatuursom. Pas als de de temperatuursom tussen de 150ºC en 200ºC ligt, is het zinvol om het grasland voor de eerste keer te bemesten. Bij zandgrond ligt het startmoment bij 150ºC en bij kleigrond op 200ºC. Dat tijdstip kan, in een zeer zachte winter, al begin februari aangebroken zijn, maar ook, na een zeer strenge winter, pas in april.

Aangezien het bij sport en golfgras niet gaat om grasproductie maar om de hoogste N-benutting, ligt het optimale strooimoment hier bij een Tsom tussen 300ºC en 400ºC.

Of gestrooid kan worden hangt uiteraard sterk af van de weersgesteldheid rondom het bereiken van de Tsom, de berijdbaarheid van de grasmat en de grond temperatuur. Grondsoort, ligging en vochtigheidsgraad zijn van sterke invloed op de grond temperatuur.

De temperatuursom kan ook gebruikt worden voor het globaal bepalen wanneer, onder andere bij planten, struiken en bomen de bladontplooiing en bloei plaats zullen vinden.
Globaal genomen zijn er drie voorwaarden die bepalen wanneer de bladontplooiing en bloei plaatsvinden

1. Eerst moet er zijn voldaan aan een koudebehoefte.
Er wordt zo voorkomen dat de boom kort na bladval al weer zou uitlopen.
Een langere periode met een temperatuur van 5 graden voldoet ook. Een Groot temperatuurcontrast tussen een vorstrijke winter en een zacht voorjaar, bespoedigt het uitlopen.

2. De dagen moeten weer een bepaalde daglengte hebben
Eerst moeten de dagen lang genoeg zijn zoor voldoende fotosynthese. Pas dan heeft het zin om bladeren te ontvouwen.

3. De temperatuur dient voldoende hoog zijn.
Er dient een temperatuurprikkel gegeven te zijn voordat de bladeren zich ontvouwen.
Het moment van uitlopen wordt bepaald door de temperatuur.
Dit is vooral van belang op niet inheemse soorten zoals: Sering, Paardenkastanje, sierkers.

Jaar Overzichten mbt. TSom kunt u hier vinden
Meer informatie over Tsom zie het Forum.

Vandaag is de weercamera toegevoegd aan de hoofdpagina van weerstationhaaksbergen.
De camera is op het zuiden van Haaksbergen gericht en maakt elke 5 minuten een opname. Het doel van de camera, gericht op de omgeving van weerstation Haaksbergen, is om de gebruiker een beeld te verschaffen van het weer op en rond het weerstation. De camera is zodanig ingesteld dat geen individuele personen herkenbaar of herleidbaar zijn.
Op de hoofdpagina wordt de laatste gemaakte opname alsmede een animatie weergegeven van de laatste twee uur. Tussen zonsondergang en zonsopgang wordt de animatie weergegeven van de laatste dag tussen zonsopgang en zonsondergang.
Meer informatie over de toegepaste camera en software kunt u in het forum vinden.

Vandaag is het 1 jaar geleden dat weerstationhaaksbergen WSH online is gegaan. Ik moet zeggen het is mij 100% meegevallen. De reacties waren boven verwachtingen van positief tot en met wensen van bezoekers. Ook het aantal bezoekers, per dag, ligt boven verwachting.
Het afgelopen jaar zijn er samenwerkingen tot stand gekomen met Hetweeractueel, MeteoConsult en de KNMI.
Deze maken gebruik van de weergegevens geleverd door WSH voor presentatie en onderzoek.
Daarnaast is de site het afgelopen jaar uitgebreid met diverse artikelen over het weer waaronder het historische weer en zijn er artikelen op het forum geplaatst.

Op dit moment wordt er hard gewerkt aan een camera die opnames maakt van het weer. Wij zijn nu bezig met de test fase, het is de bedoeling dat over enkele dagen dit actueel zal worden en dat de beelden als animatie van de afgelopen twee uur op de hoofdpagina worden weergegeven.
Een ander punt waar aangewerkt wordt is het registreren van de actuele grondwaterstand.

Wij wensen u als lezer cq. gebruiker de komende jaren veel plezier met deze site.

De artikelen met betrekking tot de Weerinformatie zijn aanzienlijk uitgebreid en bestaande items zijn aangepast.
De volgende items zijn toegevoegd aan het menu WeerInfo:

• Verwachting lange termijn
• Actueel weer in de Wereld
• Bliksembeelden
• Luchtdruk in Europa
• Luchtkwaliteit in Nederland
• Het weer en verkeer
• Het weer met betrekking tot de schaatssport. Alleen actueel in de winter periode.

Vanaf vandaag wordt de mogelijkheid geboden om Weerstation Haaksbergen op uw Desktop te plaatsen doormiddel van een gadget. Zo kunt u het actuele weer in Haaksbergen volgen vanaf uw Desktop.
Voor meer informatie ga naar Overige Service Windows gadget.