09/01/2025
De droogte die Sicilië al tijden teistert zorgt voor een grote ramp: de sinaasappels willen maar niet groeien. De klimaatverandering zorgt voor crisis bij de boeren.

Ze smaken nog steeds goed, maar de Siciliaanse sinaasappels zijn veel kleiner dan normaal. De aanhoudende droogte op het Zuid-Italiaanse eiland heeft de fruitbomen in de overlevingsstand gezet, ze produceren minder vruchten en de vruchten die ze geven zijn veel kleiner. Een grote strop voor de citrustelers, de supermarkten willen de kleinere vruchten niet, of voor een veel lagere prijs.
De sinaasappels zijn niet groter dan pingpongballen en dus onverkoopbaar.

In heel Zuid-Italië is de aanhoudende droogte een ramp voor de landbouw. In Calabrië heeft de droogte 42 procent van de landbouwgronden aangetast, in Apulië ruim 20 procent, de opbrengst van graan en olijven is gehalveerd in die regio, maar Sicilië is het zwaarst getroffen. 66 procent van de landbouwgronden op Italië's grootste eiland is getroffen door de extreme droogte van de afgelopen anderhalf jaar. Met name de teelt van olijven, wijn en citrusvruchten is zwaar getroffen.

Bovendien vragen de boeren om investeringen in de waterinfrastructuur, want behalve dat het steeds minder regent op Sicilië wordt er ook slecht omgegaan met het beschikbare water: tussen de 40 en 50 procent van het drinkwater gaat verloren door lekkende waterleidingen.

25/01/2025
Door extreme weersomstandigheden zijn vorig jaar wereldwijd 242 miljoen kinderen in 85 landen niet naar school gegaan, meldt VN-kinderrechtenorganisatie Unicef. Dat is een op de zeven leerlingen. Zij misten lessen door bijvoorbeeld hittegolven, stormen of overstromingen. Het extreme weer bedreigde de veiligheid en gezondheid van de kinderen en had gevolgen voor hun onderwijs op de lange termijn, laat Unicef weten.

06/02/2025
Het aantal griepgevallen is gestegen naar het hoogste niveau van de afgelopen jaren. Vorige week meldden op elke elke 100.000 mensen 118 patiënten zich met griep bij een huisarts, meldden het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en onderzoeksinstituut Nivel. Een week eerder stond de teller op 76 grieppatiënten per 100.000 mensen bij de arts, de week ervoor op 58: een verdubbeling in twee weken dus. Het RIVM deelt de aantallen sinds 2020, voor het eerst komt het cijfer boven de honderd uit.

01/03/2025
De voortschrijdende klimaatverandering heeft grote gevolgen voor Nederland. We zullen veel van onze
activiteiten moeten aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Deze ‘klimaatadaptatie’ vormt het onderwerp van het advies ‘Ruimtelijke ordening in een veranderend klimaat’ van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (www.rli.nl).

De komende decennia zijn ingrijpende maatregelen nodig om Nederland waterveilig te houden, voor wateroverlast te behoeden en de beschikbaarheid van voldoende zoetwater te waarborgen. Deze maatregelen om Nederland klimaatbestendig te maken zullen grote ruimtelijke gevolgen hebben. Er is bijvoorbeeld extra ruimte nodig voor dijkversterking, rivierverruiming en waterberging. Maar ook de manier waarop wede ruimte gebruiken voor bijvoorbeeld wonen, werken, landbouw, energie en natuur, zal moeten veranderen. Als we nu woningen bouwen op de verkeerde plekken (bijvoorbeeld omdat die plekken in de toekomst nodig zijn voor dijkversterking of waterberging), lopen de toekomstige kosten voor het waterbeheer te hoog op. Ook het voortzetten van de huidige landbouw in delen van laag-Nederland, waar verzilting een steeds groter probleem wordt, is alleen tegen hoge kosten mogelijk. De toenemende droogte zal daarnaast onontkoombare gevolgen hebben voor de landbouw en bedrijvigheid in delen van hoog-Nederland.
Het kabinet heeft de ambitie om bij al deze ruimtelijke ontwikkelingen water en bodem ‘sturend’ te laten zijn. Dat wil zeggen: de randvoorwaarden die we aan het water- en bodemsysteem stellen moeten voorop staan bij hoe we de ruimte in ons land gebruiken en ontwikkelen. In de praktijk lukt dat tot nu toe echter maar mondjesmaat. Wat is er voor nodig om de overheid effectief te la ten sturen op een klimaatbestendige ruimtelijke ordening van ons land

03/03/2025
2024 wat het warmste jaar ooit gemeten
De laatste tien jaar zijn de tien warmste jaren uit de meetreeks. De lange termijn opwarming wordt veroorzaakt door de uitstoot van broeikasgassen, vooral door het grootschalig verstoken van fossiele brandstoffen.
Er zijn wel een aantal factoren te noemen die de temperaturen over de laatste anderhalve jaar omhoog hebben gestuwd. Zo heeft El Nino, waardoor het oppervlaktewater in de Stille Oceaan extra opwarmt, daar zeker aan bijgedragen. Daarnaast is de hoeveelheid reflecterend aerosol (fijnstof) verminderd, doordat de zwaveluitstoot van China en van de scheepvaart de afgelopen jaren is verminderd. De verkoelende zonnescherm-werking van dat reflecterende zwavel is dus minder sterk geworden. Daardoor komt de opwarming van broeikasgassen, die tot voor kort nog werd gemaskeerd door de afkoeling van aerosolen, tevoorschijn.
Een recente studie concludeerde dat de hoeveelheid bewolking over de oceaan is afgenomen, wat eveneens zorgt voor minder weerkaatsing van zonnestraling en dus zorgt voor opwarming. Over de oorzaken van die afname in bewolking tasten onderzoekers echter nog in het duister. De komende jaren zal er zeker meer onderzoek gedaan worden om de 2023-2024 piek in opwarming beter te begrijpen, mede omdat er een belangrijke vraag onder ligt: is de opwarming aan het versnellen? Satellietwaarnemingen van de stralingsbalans van de aarde lijken daar op te wijzen.

06/03/2025
De lucht boven Nederland wordt schoner. De uitstoot van zwaveldioxide, fijnstof, stikstofoxiden en ammoniak is sinds de eeuwwisseling met forse stappen omlaaggegaan. Wel ligt er nog een flinke opgave om de uitstoot van stikstof omlaag te brengen.

Vergeleken met de ramingen uit 2023 is de afname van verontreinigende stoffen nog groter dan was verwacht. Opvallend is de afname in de uitstoot van zwaveldioxide. Bij hoge concentraties kan deze stof leiden tot ademhalingsmoeilijkheden en astma. Zwaveldioxide komt vooral vrij uit de industrie, raffinaderijen en de zeescheepvaart. Lag die uitstoot rond de eeuwwisseling nog op circa 140 kiloton, inmiddels is die hoeveelheid gekelderd naar zo'n 25 kiloton. Ook is de uitstoot van kolencentrales fors verminderd dankzij het gebruik van rookgasreiniging

Ook de uitstoot van fijnstof is gedaald. Fijnstof komt vrij bij de verbranding van brandstoffen in het verkeer en is afkomstig uit de industrie. Het ontstaat ook door slijtage van banden. Strengere regels voor het milieu hebben ertoe geleid dat de uitstoot in Nederland sinds 2000 meer dan is gehalveerd.

Wat betreft stikstof is het beeld tweeledig. Aan de ene kant is zowel de uitstoot van stikstofoxiden uit het verkeer als die van ammoniak uit de veehouderij flink verminderd. Het heeft alleen het doel voor het beschermen van kwetsbare natuur amper dichterbij gebracht. Dat is omdat het ministerie van Landbouw tijdens het vorige kabinet de piketpaaltjes verder weg heeft geplaatst.