19/01/2010: Een grote gletsjer op Antarctica staat volgens een studie op instorten. De voorbije decennia heeft de gletsjer een hoop ijs verloren en in de toekomst kan het zeeniveau wereldwijd 24 centimeter stijgen als de gletsjer volledig zou smelten, zo meldt de New Scientist.
'Pine Island Glacier' (PIG) is een deel van de ijsplaat van West-Antarctica. In 2004 bleek uit satellietbeelden dat de ijsmassa van de gletsjer dunner was geworden. Nu toont een studie aan dat het smeltproces een kritiek punt bereikt heeft waardoor het onvermijdelijk is geworden dat de gletsjer binnen de honderd jaar vijftig procent van zijn massa zal verliezen.
Naarmate het zeeniveau stijgt, wordt warm water onder de ijsplaten geduwd. Zo smelten de gletsjers van onderuit. Wetenschappers ontdekten een manier om de evolutie van de gletsjer te voorspellen. Die zou al in 1996 voorbij het kritieke punt geslopen zijn, zodat het smeltproces niet meer te stoppen valt.
De studie is nog optimistisch en stelt vast dat het smeltproces wel ergens zal stoppen. Dan zou nog ongeveer de helft van de gletsjer overblijven. Het ijs zal op dat ogenblik voor een stijging van het zeeniveau van 24 centimeter gezorgd hebben. Als de gletsjer ernaast echter ook begint te smelten, kan de PIG zelfs volledig verdwijnen. En dan zou het zeeniveau met liefst 52 centimeter kunnen stijgen.

21/01/2010: De hoge concentraties ozon die in het voorjaar in de lucht boven het westen van de VS worden gemeten, worden veroorzaakt door industriële " uitstoot in Oost Azië. Een internationaal team onderzoekers beschrijft dit vandaag in bet weekblad Nature. Het team analyseerde ;, ozonmetingen van de periode na 1984 met het accent op hoogtes tussen 3 en 8 kilometer. Deze waarnemingen zijn afgezet tegen de uitkomsten van een atmosferisch transportmodel. In het voorjaar is de aanvoer van vuile Aziatische lucht naar de westkust van de VS het grootst. In die lucht zitten stoffen waaruit geleidelijk ozon ontstaat. In hoge concentraties is , ozon gevaarlijk voor plant en dieren en bovendien is het een broeikasgas. Het lijkt er nu op dat de Amerikanen niet zelf hun blootstelling kunnen verlagen.

04/02/2010: Met Office voorspelt recordwarmte in 2010


14/02/2010: zeewater langs de Nederlandse kust is sinds 1982 sterk opgewarmd
Het zeewater langs de Nederlandse kust is sinds 1982 sterk opgewarmd. Volgens NIOZ is de temperatuurstijging groter dan alleen kan worden verklaard door de toename en het directe effect van broeikasgassen in die periode.
Volgens het NIOZ varieert de zeewatertemperatuur sterk van jaar tot jaar, maar blijkt uit meetgegevens dat het langjarig gemiddelde sinds 1982 gestaag is toegenomen met in totaal 1,5 graad. Dat is drie keer zo veel als kan worden verklaard door de toename van koolstofdioxide (CO2) en andere broeikasgassen in de atmosfeer.

Zomers
Onderzoek van het NIOZ heeft uitgewezen dat de versterkte opwarming van het zeewater kan worden verklaard door zonnigere lentes en zomers en meer westenwind in de winter en dus mede door een veranderd circulatiepatroon. Die verschijnselen kunnen volgens het NIOZ niet direct worden toegeschreven aan het broeikaseffect, al kan het er wel indirect aan hebben bijgedragen.

Klimaatverandering
De onderzoekers hebben hun bevindingen gepubliceerd in het vakblad Journal of Sea Research. Zij concluderen dat, naast de concentratie van broeikasgassen, op lokaal en regionaal niveau ook andere factoren bijdragen aan klimaatverandering. Die regionale verschillen spelen in de meeste klimaatmodellen geen rol van betekenis.

De temperatuur van het zeewater in het Marsdiep, het zeegat tussen Den Helder en Texel, wordt al sinds 1860 dagelijks gemeten en is daarmee wereldwijd één van de oudste meetseries van de zeewatertemperatuur. Maar ook op andere posities langs de Nederlandse kust van Vlissingen tot Delfzijl worden dergelijke metingen al meer dan een halve eeuw uitgevoerd.

Gedurende die 50 jaar laten alle stations eenzelfde trend zien als het Marsdiep. Deze nu 150 jaar oude meetserie lijkt dus representatief te zijn voor de ontwikkelingen langs de gehele Nederlandse kust. De watertemperaturen vertonen grote variaties van jaar tot jaar, met daaroverheen een gestage toename van 1,5°C voor de periode 1982-2004. Dat is maar liefst driemaal zoveel als kan worden verklaard door de toename van de concentratie van kooldioxide en andere broeikasgassen in de atmosfeer over dezelfde periode.

Er moet dus meer aan de hand zijn geweest. NIOZ onderzoeker Dr. Hendrik van Aken onderzocht de mogelijke oorzaken voor dit fenomeen. Statistische berekeningen toonden aan dat voor de wintertemperatuur langs onze kust de windrichting de belangrijkste sturende factor is.

Voor de temperatuurontwikkeling in de lente en de zomer is dit het aantal uren zon. van Aken: "Een mooi voorbeeld is het koude jaar 1996: toen voerden in de winter overheersende oosten winden erg koude continentale lucht uit Rusland aan In 1999 was in de winter de westen wind juist sterker dan normaal, waardoor er relatief warme lucht vanaf de Atlantische Oceaan naar ons land werd aangevoerd. 1999 werd trouwens in z'n geheel een bijzonder warm jaar, doordat een zonnig voorjaar ook nog eens zorgde voor een snelle opwarming daarna".

Dezelfde meteorologische factoren die de afzonderlijke warme en koude jaren in het kustwater verklaren, blijken nu ook een goede verklaring te zijn voor de geleidelijke stijging van de temperatuur van het Nederlandse kustwater over meerdere jaren sinds 1982. De extreem warme jaren in het eerste decennium van de 21-ste eeuw kunnen dus voor een belangrijk gedeelte worden verklaard uit een toename van de westen winden in de winter en zonnigere lentes en zomers. Het opnemen van de concentraties aan broeikasgassen als extra factor in de berekeningen is dus niet noodzakelijk gebleken.

Omgekeerd kan het niet worden uitgesloten dat deze broeikasgasconcentraties wél een rol hebben gespeeld als oorzaak voor de waargenomen veranderingen in windrichting en zonne-uren langs onze kust. Op lokaal en regionaal niveau spelen naast het directe effect van de verhoogde concentraties van broeikasgassen dus mogelijk ook andere factoren (indirecte effecten) mee in de verandering van het klimaat. Deze regionale verschillen worden in de meeste klimaatmodellen echter nog niet meegenomen.
Bron: nu.nl, NIOZ

25/02/2010: Het dierenrijk is zich aan het aanpassen aan een opwarming van het klimaat Zegt professor Yoram Yom-Tov van de Universiteit van Tel Aviv (Global Change Biology). In die gebieden waar de opwarming het grootst is, tot vier graden warmer, constateerde Yom-Tov, die al tientallen jaren veranderingen in de omvang van dieren meet, dat zoogdieren er kleiner worden zoals de poolvossen in IJsland, vossen, Iynxen en otters In Scandinavië. Naarmate een lichaam kleiner is, heeft het verhoudingsgewijs meer oppervlak ten opzichte van inhoud, wat afkoeling van dat lichaam bevordert.

15/04/2010: Afgelopen maand was de warmste maart sinds 1880. Dat hebben Amerikaanse wetenschappers op 15 april gezegd. De gemiddelde temperatuur bedroeg 13,5°C, aldus het Nationaal Oceanisch en Atmosferisch Bestuur (NOAA). Dat is 0,77°C hoger dan de gemiddelde temperatuur in maart in de twintigste eeuw. Volgens het NOAA was het met name in Noord-Afrika, Zuid-Azië, Tibet, India en Canada warmer. Regio's waar het kouder was waren onder andere Mongolië, Oost-Rusland, Noord- en West-Europa, Mexico, Noord-Australië, het westen van Alaska en het zuidoosten van de Verenigde Staten.OorzakenVan grote invloed op het warmterecord was het weerfenomeen El Niño, een periodieke opwarming van de Grote Oceaan gecombineerd met veranderingen in wind en luchtdruk, die wereldwijd het weer beïnvloedt. Daarnaast draagt volgens de wetenschappers het broeikaseffect al langer bij aan temperatuurstijgingen.ZeeijsTevens meldde het NOAA dat het zeeijs op de Noordpool, dat normaal gesproken in maart zijn grootste oppervlakte bestrijkt, een oppervlakte had van 15,1 miljoen vierkante kilometer.Dat is 4,1% minder dan het gemiddelde in de jaren 1979 tot 2000 en de op vier na kleinste oppervlakte sinds in 1979 begonnen werd met het bijhouden van het ijsoppervlak.
Bron: nu.nl

28/09/2010: Schade door natuurgeweld stijgt.
De schade door natuurrampen die door weersomstandigheden worden veroorzaakt, loopt op. In de eerste .negen maanden van het jaar 2010 registreerde herverzekeraar Munich RE 725 van dergelijke gevallen. Dat is het op een na hoogste aantal in die periode sinds 1980. Het aantal overstromingen is sinds 1980 wereldwijd verdrievoudigd en het aantal stormen verdubbeld.

10/11/2010: Vraag naar energie stijgt fors
De vraag naar energie stijgt de komende decennia met ruim een derde, vooral door de sterke energiebehoefte van China.
Fossiele grondstoffen, zoals olie en gas, blijven voorlopig de belangrijkste energiebronnen. De olieprijs stijgt mede daardoor sterk. Dat schrijft het invloedrijke internationaal Energieagentschap (lEA) in zijn rapport over de energiebehoefte in de komende 25 jaar.
Alternatieve energiebronnen zullen in 2035 voorzien in 14 procent van de energiebehoefte. Nu is dat 7 procent. Ook China, waar de energievraag de komende jaren met 75 procent zal stijgen, zal een belangrijke bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van alternatieve energiebronnen.
Dat is echter niet genoeg om verdere opwarming van de aarde af te remmen, denkt het IEA.
De afspraken die vorig jaar op de klimaattop in Kopenhagen zijn gemaakt, zijn onvoldoende om de vraag naar fossiele brandstoffen te beteugelen en de temperatuur op de aarde met niet meer dan twee graden te laten stijgen. Dat is het maximum waarmee volgens wetenschappers de ergste klimaatschade kan worden voorkomen. Volgens het IEA zal door de gestegen energieconsumptie de aarde met 3,5 graden opwarmen.
Van de drie fossiele brand stoffen (olie, steenkool en gas) zal vooral gas de komende jaren een sterke opmars maken. De vraag naar gas stijgt met 44 procent. De prijzen blijven in ieder geval de komende tien jaar relatief stabiel, denkt het lEA. Dat is volgens het agentschap niet bevorderlijk voor de investeringen in alternatieve energiebronnen.
Het IEA voorziet voor 2035 in een stijging van de olieprijs tot circa 200 dollar per vat. Nu kost een vat olie (van 159 liter) ruim 87 dollar.
Door de stijgende vraag naar olie en gas zullen energiebedrijven in toenemende mate brandstoffen gaan halen uit moeilijk toegankelijke bronnen. Dit zal zowel de kosten als de uitstoot van broeikasgassen (door de energie die het kost om de olie te produceren) opdrijven, denkt het IEA.

19/12/2010
Woestijnen en andere droge gebieden sturen veel meer stof de lucht in dan tot nu toe aangenomen. Dat blijkt uit onderzoek van het Amerikaanse National Center for Atmospheric Research.
Stof uit woestijnen en andere bronnen zijn voortdurend in de atmosfeer aanwezig. Vooral fijnstof kan duizenden kilometers van de bron reizen. Onderweg heeft het invloed op weer en klimaat. Op de plek waar het neerkomt, kan het effect hebben op planten of zeeleven.
Fijnstof is gemakkelijk te meten met satellieten, maar over de hoeveelheid die uit woestijnen de lucht in waait, was veel onzekerheid. In een publicatie in het vakblad PNAS werd deze week een natuurkundig model gepresenteerd voor de productie van stof, waarbij zowel grote als kleine stofkorrels een rol spelen. Zo worden ook grote stofkorrels regelmatig in veel kleinere korrels opgesplitst als ze door de wind worden opgetild en weer neervallen.

Het betreffende model blijkt goed te kloppen met de weinige metingen die er op dit gebied zijn gedaan. En het leidt tot de conclusie dat de woestijnen voor elke kilo fijnstof twee tot acht keer zoveel grover stof de lucht in moeten sturen dan tot nu toe werd gedacht. Dat stof kan regionaal effecten hebben die er tot nu toe niet mee in verband gebracht zijn.
Stof is in de aardwetenschappen een onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt, onder meer omdat fijnstof een afkoelende werking heeft op het klimaat. Medewerkers van de Cornell Universiteit concludeerden onlangs dat de hoeveelheid stof in de atmosfeer de afgelopen eeuw sterk varieerde en nu dubbel zo hoog is als in 1905.

20/12/2010: De wereldgemiddelde temperatuur is in de 20e eeuw met 0,7°C gestegen. De verwachting is dat in de 21e eeuw de temperatuur zal stijgen met zo'n 1,4 tot 5,8°C. Ook zal de zeespiegel stijgen, met naar verwachting tussen de 9 en 88 centimeter. De jaren negentig van de afgelopen eeuw waren de warmste 10 jaar sinds het begin van de metingen. De periode 1900-1999 was de warmste periode in de afgelopen 1000 jaar, wanneer men kijkt naar het Noordelijk halfrond.
Deze stijgingen zullen zeker effecten hebben op fenologie en hiermee op hele ecosystemen. Nu al is merkbaar dat het groeiseizoen langer wordt en veel planten eerder bloeien. In de toekomst moet meer duidelijkheid verkregen worden over de veranderingen en de consequenties daarvan voor ecosystemen.

De afgelopen 20 jaar is in Nederland de temperatuur met zo'n 1.5 ºC gestegen. De gemiddelde jaartemperatuur is de afgelopen tien jaar gelijk aan die van Lyon dertig jaar geleden. Als gevolg hiervan is het groeiseizoen al enkele weken langer geworden.
Wat is het effect van de veranderingen in weer en klimaat op de bestuiving van fruitsoorten.
www.natuurkalender.nl is gestart met een onderzoek hiernaar

29 april 2010:
De opwarming van de aarde is een jaar of tien geleden wat afgenomen of op zijn minst even tot stilstand gekomen. Het IPCC houdt er in zijn middenscenario rekening met 2.5 graad opwarming tegen het jaar 2100. De zee komt bijgevolg ruim een halve meter omhoog.
De opwarming zal het sterkst zijn op het noordelijk halfrond, waar meer land dan oceaan ligt, en sterker in de gematigde gebieden dan rond de evenaar. Droge gebieden worden droger, natte natter. Het klimaat wordt ook heftiger, door het extra water dat bij hogere temperaturen in de lucht zit: orkanen, hittegolven, stortregens in plaats van buitjes. 'Die heftige gebeurtenissen zijn, samen met de kwetsbare ecosystemen, de eerste "reasons for concern", zoals de IPCC dat noemt. Mangrovebossen verdrinken, koraalriffen sterven bij drie graden opwarming af.
Dan denk je wellicht "zonde", maar bedenk wel dat een half miljard mensen direct of indirect van koraalriffen afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud.
De derde in de rij van kwetsbaarheden zijn lokale gebieden in Afrika en Zuid-Amerika. De Sahel bijvoorbeeld zal droger worden.
Er is heel veel neerslag en heel veel verdamping. Het verschil komt in de rivieren terecht, waar het ook voor de mens beschikbaar komt. Als die balans tussen neerslag en verdamping ook maar een beetje verandert, heeft dat gigantische gevolgen voor wat er in de rivieren belandt.

Massale sterfte
Dat de klimaatverandering in Afrika - en in feite in de hele derde wereld - tot grote volksverhuizingen zal leiden, zit er dik in, nu al zijn miljoenen mensen in de derde wereld door klimaatveranderingen op de loop.
Nomaden die in Darfur met hun vee door droogte gedwongen wegtrokken, raakten slaags met de gevestigde veeboeren wier land zij zijn binnendrongen: oorlog, En in Bangladesh hebben al miljoenen inwoners de wijk genomen naar India, waar ze allerminst met open armen worden ontvangen. Ook tienduizenden bewoners van zeer laaggelegen eilanden in de Stille Oceaan - Tuvalu bijvoorbeeld - hebben hun eiland aan het wassende water moeten prijsgeven en hebben asiel gekregen in Nieuw-Zeeland en Australië, waar ze een kommervol bestaan leiden.

Voordeel
Hogere breedtegraden zullen meer opwarmen dan de lagere. Maar daarmee is niet gezegd dat ze ook noodzakelijkerwijs meer last zullen ondervinden. De landen rond de Middellandse Zee zullen, net als Australië overigens, met grote droogte en zeker in de zomer met onaangename hitte te maken krijgen. Het Spaanse binnenland gaat op de Noord-Sahara lijken. Daar zullen nog meer mensen wegtrekken dan er nu al doen.
Voor de rest van Europa, vooral Midden- en West-, lijkt de schade daarentegen nog wel mee te vallen en zou een opwarming zelfs voordelig kunnen uitpakken. Zo is er door menigeen al geopperd dat de Spaanse Costa's 's zomers te heet zullen zijn voor aangenaam toeristisch rondhangen en dat het goed denkbaar is dat die toeristenstroom zich naar het voor- en najaar zal verleggen, en in de zomer naar noordelijker streken. Naar de Nederlandse kust bijvoorbeeld. Daar horen ze de kassa's al rinkelen.
Als de opwarming niet al te snel gaat, zal de flora in Europa nauwelijks te lijd£m hebben van de opwarming. Ongetwijfeld zullen tal van de huidige soorten verdwijnen - men schat voor Nederland: tien procent - naar het noorden, maar er komen waarschijnlijk andere soorten, uit het zuiden, . voor terug. De naaldbossen in Scandinavië zullen goeddeels door loofbomen vervangen worden; het naaldbos schuift op naar waar nu toendra's zijn.
Datzelfde mechanisme zal overigens ook op het Amerikaanse continent optreden. Waar de Canadezen alleen maar vrolijker van zullen worden. Dat is een voordeel, maar daar hebben minder mensen plezier van. Dat valt in het niet bij het nadeel in Afrika, dat juist wel heel veel mensen treft. Maar door de opwarming zal in Siberië en Noord-Canada veel CO2 en CH4 vrijkomen, doordat veen in de toendra vergaat. Dit versterkt de opwarming. Ook hier zijn de veranderingen niet allemaal positief.'

Kopje onder
Nederland ligt voor een groot deel onder de zeespiegel, het zeewater komt omhoog, dus Nederland krijgt het zwaar te verduren. En dan wordt het ook nog vanuit de rug door brede rivieren belaagd, die de komende eeuwen alleen maar breder willen worden. Dat land gaat kopje onder. Zou je denken."Maar valt dat even mee. Nederland is waarschijnlijk het land ter wereld dat het best beschermd is tegen overstromingen. We zijn rijk, en een groot deel van ons land ligt erg laag. Nederland heeft veel te verliezen bij een eventuele overstroming. Daarom hebben we ons buitengewoon goed beschermd tegen stormen en hoge rivierafvoeren.

Politieke wil
Voor Nederland werpt de opwarming niet echt serieuze problemen op. Wat eigenlijk voor alle ontwikkelde landen op het noordelijk halfrond geldt. Goed, het kost een paar centen, maar die hebben we. Dat kan niet gezegd worden van de derde wereld. Er komt, aldus Scientific American van maart vorig jaar, 'steeds meer bewijs, waaronder analyses van militaire deskundigen uit de VS en Europa, dat steun geeft aan de verwachting dat tegen het midden van deze eeuw grote delen van Azie en Afrika door de klimaatverandering onbewoonbaar zullen zijn geworden. Het is dan ook denkbaar, aldus deskundigen, dat er tegen 2050 zo'n 250 miljoen mensen op de loop zullen zijn voor de gevolgen van de klimaatverandering.
De wrange werkelijkheid is dat de landen die de afgelopen eeuw het broeikaseffect het hardst hebben opgestookt, nu de minste·last en misschien zelfs voordeel hebben van de gevolgen van de opwarming. Er zijn te veel onzekerheden in het geding om te voorspellen wat er precies te verwachten is, maarduidelijk is wel dat de derde wereld, die nauwelijks aan de opwarming heeft bijgedragen, de Prijs gaat betalen. Zou de kennis en technologie aanwezig zijn om tijdig aanpassingsmaatregelen te plannen, ontbreekt daar gewoon het geld om de plannen uit te voeren. Het enige lichtpuntje is dat de ellende niet in een klap zal toeslaan, maar geleidelijk zal toenemen.
Er is nog tijd om in te grijpen. Nu de wil nog.

Bron:Intermediar.

19/07/2010
De kwaliteit van de natuur in Nederland staat de komende tientallen jaren ernstig onder druk door de klimaatverandering. Door stijgende temperaturen en toenemende regenval kunnen sommige dieren zich niet meer handhaven, blijkt uit onderzoek van Natuurmonumenten. Gevreesd wordt vooral voor het aantal dagvlindersoorten en broedvogelsoorten.

19/10/2010: De aarde is de afgelopen decennia warmer geworden. Hoe verder van de evenaar, hoe meer opwarming. Daarom heeft men altijd aangenomen dat ook daar de uitwerking op het dierlijk leven het grootst zou zijn. Onderzoekers hebben nu evenwel vastgesteld dat de koudbloedige dieren in de tropen het meest moeite hebben met de opwarming, ook al is die daar het kleinst. Dat komt, aldus de auteurs, doordat de stofwisseling van koudbloedigen sneller verandert bij hogere temperaturen. Bovendien zijn dieren in gematigder streken meer gewend aan temperatuurwisselingen.
Bron: tinyurl.com/NatureBio

10/11/2010: Walvissen verbranden doorzon
Walvissen voor de Mexicaanse kust vertonen tekenen van ernstige verbranding door de zon, mogelijk als gevolg van de beschadigde ozonlaag. Die zou de ultraviolette straling van de zon niet voldoende tegenhouden. Dat hebben wetenschappers gezegd.
De zeezoogdieren zouden met name kwetsbaar zijn omdat zij lange tijd aan de oppervlakte zwemmen om te ademen, andere walvissen te ontmoeten en hun jongen te zogen. De dieren worden immers niet beschermd door een vacht of veren, die schadelijk zonlicht kunnen tegenhouden. Onderzoekers fotografeerden walvissen in de Golf van Californie, de strook water die het schiereiland Baja California scheidt van het vasteland van Mexico. Daaruit bleek dat op de huid van de dieren veel dode cellen zaten, een duidelijk teken van beschadiging door de zon. Net als bij mensen leken lichter gekleurde walvissen meer last te hebben van. verbranding.
Blauwe vinvissen vertoonden ernstiger huidbeschadiging dan donkerder soorten als de gewone vinvis en de potvis.
De ozonlaag is in de loop der jaren, door het gebruik van schadelijke gassen als CFK's aanzienlijk geslonken.

28/05/2010:
De Groenlandse ijskap smelt zo snel dat de stijging van het land door het lagere gewicht van het ijs duidelijk is te meten. De westelijke kust stijgt nu 2,5 centimeter per jaar. En het gaat steeds sneller, hetgeen wijst op het sneller smelten van de ijskap. Bij het huidige tempo zal over 15 jaar het land 5 centimeter per jaar stijgen.
Bron: CBC-News en Nature-Geo-science.

28/06/2010: Poolijs smelt recordsnel.
Warmte en zonneschijn hebben voorlopig de overhand in Nederland. De hoge temperaturen van dit moment zorgen er daarbij voor dat de gemiddelde temperatuur van de bijna voorbije junimaand nog behoorlijk omhoog gaat. Zo ver dat we straks bij de eindafrekening toch van een relatief warme maand mogen spreken. Een heel verschil met de voorgaande meimaand. Die drong tot de top tien van koudste meimaanden door. Wereldwijd was mei overigens de warmste ooit. En als er een gebied is waar de uitwerkingen van de wereldwijde warmte op dit moment goed zichtbaar zijn, dan is dat wel in het Noordpoolgebied. Nog nooit eerder is daar een zo snelle afsmelt van het zeeijs waargenomen als in de afgelopen weken. Blijft het ijs de komende twee maanden in het huidige tempo door smelten, dan gaat het record van 2007 aan diggelen.

De klimaatverandering op aarde kent zo zijn iconen. Het zeeijs op de zeeën van de Noordpool is er daar een van. Door het jaar een doorloopt dit ijs een vaste cyclus. In de zomer smelt het ijs en verdwijnen steeds grotere delen ervan. Vanaf de herfst en zeker in de winter – tijdens de poolnacht – keert het zeeijs weer terug. Maar daar waar de smelt in de zomer de afgelopen jaren steeds verder is toegenomen, slaagt het ijs er in de winter steeds minder goed in om weer terug te keren. De cijfers van het totaal aan zeeoppervlak, dat gedurende de wintermaanden bevriest, mogen er dan nog wel aardig uitzien, als je dat ijs aan een wat nauwkeuriger onderzoek onderwerpt, blijkt het vaak dun en van slechte kwaliteit te zijn. Een ideale prooi voor de dooi, op het onvermijdelijke moment dat die het poolgebied in de zomer weer in bezit neemt.

Factoren voor ijssmelt
Hoewel de ontwikkeling van het zeeijs in het Noordpoolgebied sinds het jaar 1979 al met satellieten wordt gevolgd, begrijpen we er nog steeds niet alles van. Belangrijke indicatoren voor de totale afsmelt zijn de hoeveelheid zonneschijn in het poolgebied gedurende de zomermaanden (hoe meer, hoe meer smelt), de luchttemperaturen in het gebied (soms wordt wekenlang erg warme lucht de regio in geblazen die tot veel extra ijsafsmelt leidt), de meest voorkomende windrichtingen boven de ijszeeën (kunnen ervoor zorgen dat het nog overgebleven ijs naar voor overleven ongunstigere gebieden drijft) en de temperaturen van het water dat door ondergrondse zeestromingen onder het ijs op de poolzeeën terechtkomt. Het samenspel hiervan bepaalt de totale afsmelt. Niet al deze factoren kennen we. Daarom stelt het poolgebied ons ieder jaar weer voor verrassingen.
De eerste verrassing dit jaar was dat het wintermaximum aan ijsbedekking in het gebied ongeveer een maand later viel dan in andere jaren. Normaal is het begin maart al zover, nu pas werd de maximale ijsbedekking aan het begin van de aprilmaand bereikt. Die vertraging in de ijsopbouw werkte een paar mooie cijfers in de hand. Eindelijk kwamen we weer eens in de buurt van de voor de tijd van het jaar normale ijsbedekking van de poolzeeën terecht. Dat was in jaren tijd niet gebeurd. Veel waarnemers wezen er meteen al op dat die mooie cijfers vooral bedrieglijk waren, want het ijs dat er lag was erg dun. En zou dus heel snel smelten in de zomer. Ze hebben gelijk gekregen. Want toen het smeltseizoen eenmaal was begonnen, zette een daling in zoals we die nog nooit eerder hebben gezien. Een daling die op dit moment nog doorzet en al veel verder is gegaan dan het oppervlak aan dun ijs in april in eerste instantie deed vermoeden.

Manieren van kijken
Er zijn verschillende manieren waarop je de aangroei en de afsmelt van het ijs in het noordpoolgebied kunt bekijken. Sommige onderzoekers zijn vooral geïnteresseerd in de totale omvang van het gebied waar zeeijs ronddrijft. Een stukje zee telt volgens hen mee als minimaal 15 procent ervan met zeeijs is bedekt. Andere onderzoekers meten alleen het ijs. Zij schuiven al het op de zee aanwezige ijs als het ware in elkaar en bepalen dan de oppervlakte van de ijsplaat die op die manier overblijft. Een derde manier om de ijsontwikkeling in beeld te brengen is het totale volume bepalen van het in het noordpoolgebied aanwezige ijs. Dan komt er nog een extra dimensie bij, namelijk de dikte van het aanwezige ijs. Zet je al die cijfers naast elkaar, dan willen ze elkaar nog weleens tegenspreken. Het wrange van de situatie van nu is echter dat het niet uitmaakt. Alle drie de parameters staan op dit moment namelijk recordlaag. En dat biedt natuurlijk weinig hoop voor de ruim twee maanden die het smeltseizoen nog duurt.

Discussies
Over de precieze oorzaak van het snelle smelten van het poolijs op dit moment zal de komende tijd wel flink gediscussieerd worden. Iets over de gevolgen ervan is wel bekend. Daar waar ijs op het water vooral wit is en veel zonlicht terugkaatst naar de ruimte zonder dat daar warmte van overblijft, is het water dat overblijft na het smelten van het ijs relatief vooral zwart. Het zonlicht dat daar anders zou worden weerkaatst, wordt op die plekken nu voor 90 procent geabsorbeerd. Op die manier komt bijzonder veel extra warmte in het systeem van de poolzeeën terecht. Daarmee gaat de vicieuze cirkel van de opwarming, die leidt tot het extra afsmelten van ijs, waarna door absorptie van zonnestraling weer extra warmte wordt opgenomen, die weer tot extra ijsafsmelt leidt, een flinke stap verder. En komt een noordpoolgebied, waarin het zeeijs ooit en misschien wel snel in de zomer geheel zal zijn verdwenen, toch steeds dichterbij.
Bronnen: NSIDC, Universiteit van Ilinois, Polar Science Center.

07/07/2010:
De grondwaterstanden zijn laag en gaan naar verwachting nog verder dalen. Het tekort aan neerslag is inmiddels gedaald tot een niveau dat begin juli slechts gemiddeld eens in de twintig jaar wordt overschreden, liet Rijkswaterstaat dinsdag weten. Dit alles heeft echter nog niet tot problemen geleid. In de Maas zijn waterbesparende maatregelen genomen waardoor er nu nog voldoende water beschikbaar is. In de Rijn en het IJsselmeer is nu nog voldoende water om aan de vraag te voldoen.In een aantal gebieden, vooral de wat hoger gelegen regio's met een zandgrond, zijn al beregeningsverboden voor boeren ingevoerd. Ook het waterschap Rijn en IJsselheeft besloten dat er vanaf woensdag niet meer beregend mag worden met oppervlaktewater. Veedrenking uit sloten valt niet onder dit verbod. Deze maatregel geldt ook voor degenen die over een vergunning beschikken om oppervlaktewater te onttrekken. De Unie van Waterschappen heeft extra aandacht voor de dijken. Vooral de veendijken in het westen worden extra geïnspecteerd. Ook de waterkwaliteit wordt meer bewaakt, vooral met het oog op blauwalgen en andere bacteriën.De watertemperatuur van de Rijn bij Lobith is 24 graden en de Maas bij Eijsden is 23 graden. Rijkswaterstaat verwacht dat het water de komende dagen warmer gaat worden en dat kan problemen voor de waterkwaliteit opleveren. Waakzaamheid is geboden, aldus Rijkswaterstaat.
Bron: ANP

09/07/2010:
De aanhoudende hitte dreigt problemen te veroorzaken voor energiebedrijven. De temperatuur van het rivierwater is de afgelopen dagen zo hard gestegen dat elektriciteitscentrales alert moeten zijn of zij hun koelwater nog wel kwijt kunnen. Een woordvoerster van netbeheerder TenneT liet weten dat daarom vrijdag 'fase 0' van het waarschuwingssysteem in werking is getreden. Producenten van energie gebruiken het rivierwater voor de koeling van de centrales. Het water dat zij teruglozen is doorgaans 7 graden hoger dan het rivierwater. MilieuregelsMilieuregels schrijven voor dat het water nooit warmer mag zijn dan 30 graden. Nu het water in de Rijn (bij Lobith) warmer is dan 23 graden Celsius, moeten energiebedrijven dus extra alert zijn. TenneT houdt de situatie nauwlettend in de gaten. Volgens de woordvoerster is er geen sprake van een alarmerende situatie. Mochten centrales de afweging maken om minder te produceren, dan is er nog voldoende stroom in reserve. De consument merkt dus helemaal niets van de 'fase 0'.
Bron: Nu.nl